Nowy rok branża budowlana powitała dyskusją dotyczącą propozycji wiodących zamawiających publicznych w zakresie postanowień waloryzacji umownej. Styczeń 2019 roku przyniósł także propozycje nowego projektu ustawy prawo zamówień publicznych, a w niej także nowe postanowienia dotyczące waloryzacji w przypadku umów zawieranych w tym trybie. Jak miałoby to wyglądać?

Doceniam wysiłki ministerstwa za przygotowanie, po wielu latach apelowania, pierwszej propozycji waloryzacji i tym samym przyznanie, że sytuacja na rynku dla Generalnych Wykonawców jest nadzwyczajna i trudna. W konsekwencji taka będzie także dla GDDKiA i samego ministerstwa. Naturalnie to dla naszej branży jest jedynie punkt startowy do wypracowania rozwiązania, ponieważ nie rozwiązuje ono problemu branży.

Nie zdarza się już chyba, aby przed przystąpieniem do postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wykonawca nie zbadał ryzyk prawnych, jakie wiązać się będą dla niego najpierw z przystąpieniem do takiego postępowania a następnie z ewentualną realizacją umowy. Dokonując takiej oceny – zwłaszcza przy obecnych problemach na rynku - warto ze szczególną uwagą pochylić się nad regulacjami pozwalającymi na podwyższenie wynagrodzenia wykonawcy w przypadku wzrostu cen.

Od wielu miesięcy jednym z głównych tematów analizowanych przez branżę budowlaną jest kwestia wzrostu cen oraz to w jaki sposób z problemem tym można sobie radzić. Pojęcie „waloryzacji” odmieniane jest w ostatnim czasie przez wszystkie przypadki. Niniejszy artykuł będzie początkiem cyklu, w ramach którego przedstawione zostaną istotne zarówno dla wykonawców jak i zamawiających zagadnienia dotyczące realizacji umów o roboty budowlane w przypadku wzrostu cen oraz prawnej możliwości ochrony ich interesów.

W dniu 8 października 2018 roku Rada Ekspertów ds. inwestycji kolejowych powołana przez Ministra Infrastruktury i Budownictwa wyraziła pozytywną opinię co do ustalonej wspólnie przez uczestników inwestycji kolejowych matrycy ryzyk, rekomendując jej stosowanie na potrzeby inwestycji kolejowych.

Nadmierne restrykcje niekoniecznie muszą znajdować swoje przełożenie na zapewnienie prawidłowego przebiegu procesu inwestycyjnego – wskazuje Wojciech Gunia, ekspert z kancelarii Góralski&Goss Legal odnosząc się do proponowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości nowym przepisom odnoszących się do podwykonawców robót drogowych.

Możliwość finansowania działań na rzecz przygotowania inwestycji poprzez dofinansowanie dokumentacji projektowej i przetargowej dla inwestycji infrastrukturalnych na kolei przewidzianych do realizacji w następnym okresie programowania, tj. po roku 2020, to na pewno dobra wiadomość zarówno dla włodarzy infrastruktury, jak i dla sektora prywatnego związanego z realizacją inwestycji.

Korzystanie z zasobów podmiotów trzecich, oprócz umożliwienia wykonawcy uzyskania zamówienia, może także rodzić dla niego negatywne konsekwencje prawne. Zwłaszcza, gdy "podmiot trzeci" wycofa się z realizacji.

Minęło już 18 lat od wprowadzenia do polskiego prawa instytucji „obligacji przychodowych” oraz 3 lata od nowelizacji dotyczących ich przepisów Ustawy o obligacjach. W dalszym ciągu jednak wykorzystanie obligacji przychodowych w praktyce jest bardzo ograniczone. Wydaje się, że częstsze sięganie do tej formy finansowania projektów infrastrukturalnych jest ze wszech miar wskazane i mogłoby przynieść wiele korzyści wszystkim zainteresowanym podmiotom.

Jeżeli wykonawca ma przedstawić dowody na okoliczność, że maszyna X kosztuje 100, to oświadczenie spółki matki potwierdzające, że maszyna ta kosztuje 100, nie stanowi dowodu potwierdzającego, iż faktycznie tyle wynosi koszt tej maszyny. Oświadczenia podmiotu prywatnego nie można traktować jako potwierdzenia faktów mających istotne znaczenie dla oceny realności ceny zaoferowanej w przetargu.

Sektor publiczny powinien stymulować pozytywny wpływ na rozwój lokalnej przedsiębiorczości i tworzenie nowych miejsc pracy, nie zaś szukać rozwiązań dla własnej stabilizacji. Wydaje się, że wnioski z inwestycji realizowanych na Euro 2012 nie zostały wyciągnięte. Perspektywa dla branży budowlanej w sektorze zamówień publicznych znów jest niepewna.

Przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się m.in. do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia. Czy odbiór robót to obowiązek bezwzględny? Czy zawsze inwestor musi odebrać roboty zgłoszone przez wykonawcę i czy jakiekolwiek warunki odbioru sformułowane np. w umowie są w związku z tym niedopuszczalne?

Celem kary umownej jest naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego. Winna ona wyłącznie kompensować negatywne konsekwencje wynikające z uchybienia realizacji obowiązków umownych i nie może być postrzegana w kategoriach środka prawnego, chroniącego jedną ze stron ponad miarę.

Zamawiający nie zawsze ma prawo do wyśrubowania warunków udziału w postępowaniu. Musi uwzględniać zasadę proporcjonalności. Chodzi o warunki, które z jednej strony zabezpieczają dążenie zamawiającego do uzyskania najwyższej jakości, z drugiej jednak nie ograniczają dostępu wykonawców do realizacji zamówienia.

Przemysł chemiczny jest silnie powiązany z innymi branżami. Jego produkty są wykorzystywane niemal przez wszystkie inne branże, w tym przemysł ciężki i energetykę. Zarówno na świecie, jak i w Polsce sektor zdominowany jest przez duże podmioty, produkujące chemikalia na masową skalę.

Nowelizacją z czerwca 2016 r. polski ustawodawca wprowadził do ustawy Prawo zamówień publicznych przepisy uzasadniające wykluczenie wykonawcy z postępowania przetargowego z uwagi na podanie nieprawdziwych informacji. Z pozoru nieistotna zmiana staje się częstym narzędziem w rękach wykonawców walczących o uzyskanie zamówienia.

W dniu 1 czerwca 2017 roku weszła w życie ustawa z dnia 7 kwietnia 2017 roku o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności (Dz. U. 2017, poz. 933). Nowelizacja zmieniła reguły dotyczące solidarnej odpowiedzialności za wynagrodzenie podwykonawców i dalszych podwykonawców wykonujących roboty budowlane w ramach realizacji inwestycji budowlanych (art. 6471 k.c.), znosząc m.in. wymóg formy pisemnej dla umów zawieranych z podwykonawcami oraz dalszymi podwykonawcami (wymóg ten pozostał w przypadku umów realizowanych w trybie zamówień publicznych). Wprowadzone zmiany są niezwykle istotne z perspektywy podwykonawców oraz dalszych podwykonawców.

Zasady dotyczące solidarnej odpowiedzialności za wynagrodzenie na budowie zmienią się już od 1 czerwca 2017 roku - wtedy wejdzie w życie ustawa z dnia 7 kwietnia 2017 roku o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności (Dz.U. 2017 poz. 933). Jak do nowelizacji powinien przygotować się wykonawca (generalny wykonawca)? Czy zmiany będą dla niego korzystne?

Nie każde uchybienia w realizacji zamówienia to poważne naruszenie obowiązków zawodowych. Pokazuje to przykład krakowskiego przetargu na 50 tramwajów, w którym zamawiający wykluczył firmę PESA w związku z nienależytym wykonaniem poprzedniej umowy. Producent odwołał się do KIO, która nakazała jego przywrócenie do postępowania.

Właśnie dzisiaj w Parlamencie Europejskim podejmowana jest decyzja, która umożliwi obywatelom Gruzji bezwizowy wjazd do Strefy Schengen. Co prawda wymagana jest jeszcze zgoda rządów państw członkowskich, ale wydaje się, że to tylko formalność (po tym, jak zgodzono się na wprowadzenie mechanizmu tzw. „hamulca bezpieczeństwa”, którego zastosowanie umożliwi czasowe przywracanie wiz). W efekcie, każdy obywatel Gruzji będzie mógł wjechać na teren Schengen na okres do 90 dni w celach biznesowych, turystycznych lub rodzinnych.

Zaprezentowane przez Ministerstwo Rozwoju nowe wytyczne OECD dla sektora wydobywczego wskazują najlepsze praktyki w zakresie angażowania interesariuszy oraz komunikacji i dialogu społecznego. Jednym z najistotniejszych zaleceń jest włączenie tych działań w kluczowe systemy decyzyjne i zarządzania ryzykiem firm górniczych i energetycznych. Nadanie priorytetu temu obszarowi to nowe wyzwania i obowiązki dla kadry zarządzającej.

Lotnictwo to jedna z najbardziej dynamicznych branż. Szybko zmieniające się trendy, nowe modele biznesowe, nowe podejście do biznesu i świadczonych usług. Ostatnie tygodnie zdominowało wiele ciekawych wydarzeń, ale zwłaszcza jedno przykuło szczególną uwagę wielu obserwatorów branży – Ryanair w przyszłym roku będzie latał do Frankfurtu.

Na temat Portu Lotniczego Zielona Góra wypowiedziało się w ostatnich dniach kilka znających się na materii osób, zaprezentowano również kilka nowych koncepcji. Wreszcie, zapytano pasażerów dokąd chcieliby z Zielonej Góry latać. Nie wiem czy obecnie podjęte działania przyniosą lotnisku, które od lat próbuje dołączyć do grona większych kolegów, tak upragniony rozwój. Trzymam kciuki za powodzenie tego projektu, ale pozwolę sobie dorzucić kilka uwag zewnętrznego obserwatora.

Cały wywiad z Panem Witoldem Śmiałkiem, doradcą prezydenta miasta Krakowa ds. jakości powietrza, zasługuje na wysoką ocenę. Między innymi, potwierdza on, że władze miasta są w pełni świadome, jak można rozwiązywać, a co najmniej łagodzić nie tylko problemy zanieczyszczenia powietrza, ale także komunikacyjne, w tym zatłoczenia dróg (korki) i parkowania.

Takie pytanie zadają sobie brytyjscy podróżni, po tym jak Home Office potwierdził możliwość wprowadzenia takiej opłaty na lotniskach w Wielkiej Brytanii. W chwili kiedy informacja pojawiła się w mediach w kilku brytyjskich domach padły słowa, których nie tylko w towarzystwie członków rodziny królewskiej wypowiadać raczej nie wypada. Po chwili okazało się jednak, że opłata nie ma dotyczyć wszystkich lotnisk, że na początku system będzie testowany i, co najważniejsze, że dotyczyć ma tylko przyspieszonej ścieżki kontroli paszportowej. Chyba więc diabeł nie tak straszny? Ale czy na pewno?

Ekspansja irlandzkiego low-costa w Berlinie i otwarcie nowych połączeń w nadchodzącym sezonie zimowym to kolejny etap rozbudowy bazy tego przewoźnika na lotnisku Schönefeld. W ciągu najbliższych kilku lat przewoźnik ten chce czterokrotnie zwiększyć swój procentowy udział w niemieckim rynku lotniczym, co związane jest z jego polityką stałej ekspansji. Polityką, której konsekwencje sięgają znacznie poza granice Niemiec.

Centralny Port Lotniczy dla Polski to ostatnio gorący temat. Bartosz Baca, partner w BBSG zastanawia się, jaką nazwę będzie miało lotnisko, którego lokalizacja – jeśli w ogóle projekt zostanie zrealizowany – najprawdopodobniej przypadnie na centralną Polskę. Czy CPL wystarczy? Czy może zacznie się wojna o lotniskowy „naming”, jak to miało miejsce choćby w przypadku Portu Lotniczego Bydgoszcz kilka miesięcy temu?

Uchwalona nowelizacja Prawa zamówień publicznych, która zawiera wymóg stosowania umowy o pracę jeśli charakter świadczonej usługi tego wymaga, może zdaniem konfederacji Lewiatan w znacznej mierze przyczynić się do zmniejszenia liczby osób zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych – statystyki w Polsce wskazują, że stanowią one aż 1,5 mln osób (ok. 28,3% ).

PLL LOT jest polskim narodowym przewoźnikiem. Co do tego nikt nie ma wątpliwości i bardzo często tak określa się tę firmę. Co jednak za tym się kryje? Czy to tylko puste słowa? Czy może jednak jakieś konkretne korzyści? A może i obowiązki?

Długie prace nad ustawą nowelizującą prawo zamówień publicznych, spowodowaną koniecznością wdrożenia dyrektyw unijnych, były opóźniane m.in. ze względu na różne koncepcje ujęcia w ustawie tzw. zamówień in-house. Obecnie projekt został uchwalony i w większości swoich postanowień wchodzi w życie 28 lipca. Na tę ustawę oczekiwali nie tylko zamawiający, którzy niejednokrotnie wstrzymywali ogłaszanie przetargów do czasu uchwalenia przepisów, jakby spodziewali się większych komplikacji, czy trudności po ich wprowadzeniu. Na nowelizację czekają także wykonawcy, liczący na rozwiązanie wielu nurtujących system zamówień publicznych problemów.

– Można zatrzymać kryzys kolei towarowej. Potrzebne jest jednak mocne zaangażowanie w rozwój infrastruktury, przyjaznego otoczenia regulacyjnego i wyrównywania warunków konkurowania – komentuje ostatnie wyniki dotyczące przewozu ładunków Jakub Majewski, były wiceprezes UTK. Od początku roku suma przewiezionych przez kolej ładunków spadła o 2,7 procent względem ubiegłego roku. 

Proces liberalizacji unijnego rynku lotniczego na przełomie lat 80. i 90. miał kluczowe znaczenie. Większa konkurencja, spadek cen biletów lotniczych, wzrost połączeń lotniczych i zwiększona dostępność wielu regionów – to tylko kilka jego skutków. Ale znajdą się i tacy co powiedzą, że: nadmierny wzrost tanich linii lotniczych, dopłaty marketingowe czy wojna cenowa. Jednakże, bilans procesu liberalizacji jednoznacznie przemawia „za”, a boleśnie o tym przekonują się mieszkańcy krajów, w których wciąż wiele obowiązujących międzynarodowych umów lotniczych nie podlegało liberalizacji.

Pojawienia się Ryanaira z lotami krajowymi na Lotnisku Chopina było od dłuższego czasu przewidywane, a nawet spodziewane. Sama decyzja ma dwa wymiary: rynkowy i strategiczny.

– Raport nie pozwala odrzucić obaw nie tylko przeciwników prywatyzacji, ale także jej zwolenników – pisze w komentarzu do raportu dotyczącego bezpieczeństwa dostaw energii i przewozów kolejowych po prywatyzacji PKP Energetyki były minister transportu Tadeusz Syryjczyk. Jak dodaje, dokument pochodzący spoza branży ma swoje plusy, gdyż wkracza w obszary, o których mało się dyskutuje w środowisku kolejowym – jak bezpieczeństwo strategiczne. Pomija jednak niektóre problemy specyficzne dla kolei.

Ostatnie lata zdecydowanie należały do tanich linii lotniczych i wszystko wskazuje na to, że kolejne również. Wszystko dlatego, że tani przewoźnicy dzięki swojemu fleksyjnemu podejściu nie tylko dostosowują się do zmieniających się trendów w dynamicznym rynku lotniczym, a wręcz je kreują.

Pojawienia się Ryanaira z lotami krajowymi na Lotnisku Chopina było od dłuższego czasu przewidywane, a nawet spodziewane. Sama decyzja ma 2 wymiary: rynkowy i strategiczny.

Ewentualna zmiana systemu poboru opłat powinna być poparta analizą ekonomiczną, a w dyskusji o przyszłym systemie powinny uczestniczyć także firmy logistyczne – mówi w komentarzu dla portalu „RynekInfratsruktury.pl” Roman Rutecki, Prezes Zarządu Budmat Transport.

Wraca temat LOT-u – niestety po raz kolejny w niezbyt dobrym kontekście. Po okresie względnego „spokoju”, zapewnionego przez środki z programu restrukturyzacyjnego, narodowy przewoźnik po raz kolejny może być zaraz w finansowych tarapatach. W efekcie, w dyskusji publicznej zaczynają się pojawiać wielkie wyzwania: „dokąd latać?”, „czym latać?”, „skąd wziąć na to pieniądze?” i „czy znajdzie się inwestor?”.

Na kolei jest obecnie dużo wyzwań i jest z czym się mierzyć. Potrzeba jest reforma inwestycji kolejowych a także opracowanie nowej strategii transportowej kraju. Patrząc na obecne wydarzenia, w tym powołanie nowego zarządu w PKP SA i PKP PLK SA, a także wiele głosów i wypowiedzi ekspertów rynku kolejowego postanowiliśmy spytać czy poszliśmy do przodu Janusza Zubrzyckiego członka zarządu ZDG TOR.

Rozpoczynający się właśnie sezon letni na lotniskach i festiwal nowych tras uruchamianych przez przewoźników lotniczych to dobry czas do pewnej refleksji na temat tego jak polski rynek lotniczy pozycjonuje się na tle Europy.

Trudno o jednoznaczną ocenę nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych. Z jednej strony rząd faktycznie odniósł się do wdrożenia najważniejszych przepisów, które narzuca nam Unia Europejska. Z drugiej strony dokonał także pewnych zmian w ustawie, które nie wynikają z dyrektyw bezpośrednio unijnych. Zmniejszenie formalizmu, odniesienie się do potencjału podmiotów trzecich i środki ochrony prawnej, czyli możliwość odwołania do KIO – to bardzo pozytywne elementy projektu.

Wskazać należy, że każda specustawa to sytuacja wyjątkowa i jest zazwyczaj związana z koniecznością skrócenia i uproszczenia procedur prawnych, związanych z realizacją strategicznych inwestycji w danym obszarze, np. drogowym, kolejowym, lotniskowym, czy np. gazoporcie. Niestety, niechlubną cechą, wyróżniającą polskie specustawy, jest często niejasność i lakoniczność danych regulacji.

Tragiczne wydarzenia w Brukseli przywołały już po raz kolejny serię pytań o przyszłość branży lotniczej i potencjalny wpływ takich wydarzeń na sytuację firm lotniczych. Jest oczywiście kilka warstw tego zagadnienia.

Katowice Airport to jeden z tematów najnowszej „Strefy Biznesu”, lifestyle’owego magazynu „Dziennika Zachodniego” dla menedżerów. Niektórzy powiedzą „próżność, próżność i tylko próżność” albo „ciszej jedziesz, dalej będziesz” i temu podobne mądrości. A jednak coś w tym jest. Zwłaszcza, że większość tego materiału ma być poświęcona wpływowi lotniska na region. Ta wiedza i świadomość, że lotniska istotnie wpływają na gospodarkę regionu, a nie są tylko miejscem skąd można odlecieć na wakacje jest powszechna w branży lotniczej, ale już wśród ogółu społeczeństwa nie bardzo.

Jeszcze kilka lat temu żywo dyskutowaliśmy nad stworzeniem oferty przewozów lotniczych po Polsce łączących, przy użyciu małych samolotów, mniejsze lotniska. Co prawda idea Systemu Transportu Małymi Samolotami zakładała użytkowanie trochę innej floty niż ta, którą dysponuje obecnie Sprint Air, ale cel, który stawiali sobie autorzy tego projektu, tj. zapewnienie szybkiego środka transportu, a przez to zrównoważonego rozwoju regionom oddalonym od głównych szlaków komunikacyjnych, chyba po części jest dzisiaj realizowany.

I kiedy tam „dolecimy”? Rok 2015 zakończył się imponującą liczbą przewiezionych pasażerów, a każde lotnisko w Polsce zanotowało wzrost. Początek 2016 też nie jest gorszy. Lotniska jedno po drugim raportują wzrost w styczniu w porównaniu do stycznia ubiegłego roku. I ponoć nawet wyniki naszego narodowego przewoźnika nie są tak złe jak by się wydawało z samych cyferek ogłoszonych publicznie. Przeglądając informacje o wynikach polskich lotnisk można było zauważyć lub przeoczyć też informację o styczniowym wyniku lotniska we Frankfurcie – 4,15 mln pax…

Branża lotnicza jest branżą dynamiczną, a zmiany zachodzą szybko co zmusza podmioty w tej branży do weryfikacji podejścia do wielu kwestii, od biznesu modelowego zaczynając. Jednym z ciekawszych trendów jakich obecnie jesteśmy świadkami jest rosnąca współpraca tanich linii lotniczych nie tylko z innymi przewoźnikami, ale przede wszystkim chęć budowania swego rodzaju aliansów.