NIK: Gaz-System i Polskie LNG opóźniły budowę gazoportu

Gazoport miał pierwotnie zostać oddany do użytku 30 czerwca 2014 roku, jednak już rok wcześniej ujawniono, że daty tej nie uda się dotrzymać. Nie udało się jednak dokonać tego nawet do końca 2014 roku, czyli w terminie wynikającym z aneksu do umowy. Opóźnienia w realizacji inwestycji terminalu w Świnoujściu przesuwają termin rozpoczęcia odbioru dostaw gazu LNG z Kataru oraz rodzą ryzyko utraty środków UE, wykorzystanych do współfinansowania inwestycji. Prace nad terminalem, włączając przesunięcia terminów oddania inwestycji, Najwyższa Izba Kontroli oceniła negatywnie.

Wachlarz opóźnień

Realizacja terminalu LNG napotkała pierwszą przeszkodę już na etapie prawnym. Do 2009 r. nie podjęto prac legislacyjnych, niezbędnych do usunięcia barier, przeszkadzających w realizacji inwestycji. Ważną przyczyną opóźnień okazał się też spór między Transportowym Dozorem Technicznym (TDT) a wykonawcą inwestycji (Generalnym Realizatorem Inwestycji), firmą Saipem.

Ponadto, ministrowie nadzorujący inwestycję nie potrafili doprowadzić do zakończenia przedłużającego się sporu o zakres kompetencji nadzoru technicznego nad budową terminalu LNG między generalnym wykonawcą a Transportowym Dozorem Technicznym, co prowadziło do dalszych opóźnień.

Kolejną przyczyną powstania opóźnień było ogłoszenie upadłości spółek wchodzących w skład Grupy PBG, jednego z członków konsorcjum generalnego wykonawcy oraz ogłoszenie upadłości bezpośredniego wykonawcy robót spawalniczych Gazociągu Świnoujście-Szczecin.

Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła jednocześnie, że zarówno Gaz-System jak i Polskie LNG nie realizowały swojego zadania zgodnie z harmonogramem. Nieprawidłowości, jakie podkreśla instytucja, to przede wszystkim nieskuteczny nadzór nad wykonawcami i nieprawidłowa koordynacja ich prac. Jako główną przyczynę dla opóźnienia prac przez Gaz-System, NIK wymienia brak odpowiednich instrumentów do egzekwowania pożądanych działań ze strony uczestników procesu inwestycyjnego. Harmonijnej współpracy pomiędzy inwestorem a wykonawcą nie sprzyjał fakt, iż firmy realizujące poszczególne zadania podlegały różnym ministrom.

Recepta na gazoport

Jak zatem zdaniem NIK powinna przebiegać realizacja inwestycji? Przede wszystkim, przedsięwzięcie wymaga od administracji rządowej dysponowania zasobem kadrowym o wysokich kwalifikacjach oraz wsparciem eksperckim na najwyższym poziomie. Umożliwiłoby to szczegółowy nadzór nad inwestycją, a także rozpoznanie zagrożeń, ocenę i weryfikację podejmowanych przedsięwzięć, przecinanie sporów, wyjaśnianie stanowisk, szybkie reagowanie na zaistniałe problemy. Wyposażenie koordynatora w instrumenty prawne, pozwalające na skuteczną egzekucję wypracowanych rozwiązań, prowadziłoby zaś do sprawniejszego pokonywania pojawiających się przeszkód. Niestety obu tych elementów – kluczowych dla inwestycji strategicznych – w wypadku budowy gazoportu, zdaniem NIK, zabrakło.


Terminal LNG w Świnoujściu to przedsięwzięcie o wartości ponad 3 mld zł, które umożliwi odbiór gazu ziemnego drogą morską z dowolnego kierunku na świecie. Początkowa zdolność regazyfikacyjna wyniesie 5 mld m3 i odpowiadać będzie około jednej trzeciej polskiego zapotrzebowania na gaz ziemny.