Chińskie firmy znów walczą o polski rynek?

Tanie oferty z Państwa Środka pamiętamy głównie przez pryzmat firmy Covec, która wygrała kontrakt na budowę dwóch odcinków autostrady A2 pomiędzy Warszawą i Łodzią za cenę poniżej połowy kosztorysu inwestora i nie zrealizowała go. Skutkiem tego były opóźnienia w realizacji inwestycji, upadek firm podwykonawczych, które nie otrzymywały wynagrodzeń, ale i dyskusja o skutkach budowania za najniższą cenę. Od tego czasu tylko raz drogowy przetarg udało się wygrać firmie z tego kraju – mowa o S14, zachodniej obwodnicy Łodzi pomiędzy węzłami Łódź Teofilów i Słowik. Realizowany przez chiński Stecol Corporation kontrakt na S14 jest jeszcze na etapie projektowania. Firma wygrała go ceną przekraczającą kosztorys zamawiającego (przewyższały go wszystkie oferty) i o ok. 54 mln zł niższą od drugiej pod względem ceny. Jak informuje Maciej Zalewski, rzecznik łódzkiej GDDKiA, prace są prowadzone zgodnie z umową. Wniosek o ZRID ma zostać złożony w czerwcu i na dziś nie ma zagrożenia dla tego terminu.

W przetargu na fragment trasy via Carpatia między węzłami Rzeszów Południe i Babica uderzają dysproporcje w kwotach. Oferta z Chin złożona przez China Harbour Engineering jest warta 1,198 mld zł. To ok. 570 mln zł mniej od budżetu inwestora (GDDKiA wyceniła zadanie na 1,770 mld zł) i o ponad miliard mniej od kolejnej oferty pod względem ceny – drugi oferent, Mostostal Warszawa, oszacował koszt robót na 2,230 mld zł. W stosunku do propozycji najdroższej różnica sięga ok. 2 mld zł – Porr wycenił zadanie na 3,195 mln zł.

Ile kosztują ryzyka

– Złożyliśmy najbardziej realną, rzetelną i rozsądną ofertę, uwzględniającą wszystkie ryzyka – mówi Mateusz Gdowski, rzecznik prasowy firmy Porr, która prace na S19 wyceniła najdrożej. W ramach tego zadania budowany ma być ok. 10-kilometrowy odcinek drogi ekspresowej wraz z 2-kilometrowym tunelem. Przedstawiciel najdroższego oferenta przyznaje, że tunel zwiększa skalę wyzwań. Podkreśla jednak, że każdy kontrakt infrastrukturalny wiąże się z określonymi ryzykami, nie tylko budowlanymi, lecz także dotyczącymi wzrostu cen, czy braku siły roboczej. Takie ryzyka są uwzględniane w kalkulacji. – Zaoferowaliśmy cenę za jaką jesteśmy w stanie rzetelnie wykonać ten kontrakt. Podjęte zadania realizujemy do końca, a takich firm jest już na rynku niewiele – stwierdza Mateusz Gdowski.

W podobnym tonie wypowiada się przedstawiciel Budimeksu. Ta firma złożyła wspólną ofertę z doświadczoną w budowie tuneli firmą Gulermak. Ich propozycja warta 2,809 mld zł znalazła się na drugim miejscu od najdroższych. – Uwzględniliśmy wszystkie ryzyka mogące się wiązać z budową tunelu, w tym niespodzianki geologiczne – mówi Michał Wrzosek, rzecznik prasowy z Budimex. Przedstawiciel tego wykonawcy wskazuje, że warunki geologiczne w tej części Podkarpacia są niejednorodne, trzeba się liczyć np. z występowaniem nieprzewidzianych cieków wodnych. W jego ocenie, bardzo tanie oferty tych ryzyk nie uwzględniają, co może skutkować kłopotami w realizacji.

Gdzie złoty środek?

Najtańszy oferent – China Harbour Engineering wcześniej bezskutecznie starła się m.in. o kontrakty na pogłębienie toru wodnego Szczecin – Świnoujście, przekop Mierzei Wiślanej, a także budowę tunelu w Świnoujściu. Na początku tego roku firma pochwaliła się, że otrzymała potwierdzenie dotyczące realizacji kontraktu w Policach. Z komunikatu firmy wynika, że kontrakt ma polegać na wykonaniu m.in. prac pogłębiarskich i trwać 16 miesięcy. „To pierwszy projekt wygrany przez CHEC w krajach UE” – podkreśla China Harbour Engineering, zaznaczając, że będzie to początek działalność firmy na unijnym rynku.

Czy S19 za bardzo niską cenę ma szansę stać się kolejnym? Odrzucenie najtańszej, odbiegającej od pozostałych oferty, dla inwestora oznaczałoby konieczność dołożenia co najmniej ok. 460 mln zł lub unieważnienie postępowania. Wybór bardzo taniej propozycji od wykonawcy bez doświadczenia na polskim rynku pociąga za sobą spore ryzyko.

Dopłacą, by wejść na rynek?

W okresie przed Euro 2012 mówiło się, że tanie oferty przedsiębiorstw z Chin, które chcą wejść na nasz rynek, by zaistnieć tym samym w Unii Europejskiej obroni w razie potrzeby chiński rząd, dopłacając w razie potrzeby do kontraktów. Wówczas tak się jednak nie stało.

– Nic nie słyszałem na temat zmiany strategii podejścia władz w Chinach do realizowanych przez firmy chińskie kontraktów zewnętrznych a polegającej na dopłacaniu do prac realizowanych poniżej kosztów byle tyle kontrakty takie wpadały do portfolio tych podmiotów – mówi Adrian Furgalski, prezes Zespołu Doradców Gospodarczych TOR. – Zatem oferowanie w przetargach cen znacznie poniżej kosztorysów budzi niepokój, bo choć ceny się ustabilizowały i nie notują już gwałtownych zwyżek, to przecież i nie spadają – dodaje. Zwraca także uwagę na kwestię braku potencjału. – Opieranie się w stu procentach na podwykonawcach już kilka razy pokazało ryzykowność doprowadzenia do końca takiego kontraktu – podsumowuje Adrian Furgalski.

Nie wiadomo jak się potoczą losy przetargu na fragment tej priorytetowej inwestycji drogowej. Z pewnością stwierdzić można jedynie, że najtańszy wykonawca będzie musiał złożyć wyjaśnienia dotyczące ceny – ustawa wymaga ich, gdy oferta jest niższa o co najmniej 30 proc. od wartości zamówienia lub od średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert. Obie przesłanki zostały tu wypełnione.

Obecnie dwa konsorcja z udziałem chińskich firm konkurują także o ważny kontrakt kolejowy. Można o tym przeczytać TUTAJ