Ile i jak inwestowały gminy w ubiegłym roku

W swoim dorocznym sprawozdaniu Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych poinformowała, że jeszcze w 2014 r. gminy przeznaczyły na inwestycje o 17,8 proc. więcej środków niż w roku poprzednim, a w 2015 r. ponownie nastąpił spadek wydatków inwestycyjnych - o 6,2 proc. Z kolei rok 2016 minął pod znakiem mocnego wyhamowania inwestycji gmin, wskaźnik dynamiki wyniósł 74,9 proc., przy czym aż 1 550 gmin (64,3 proc. ogółu gmin) ograniczyło wydatki inwestycyjne, w tym w 683 jednostkach odnotowano spadek o co najmniej 50 proc. poziomu roku ubiegłego.

Wydatki na inwestycje zwiększyły 862 gminy, z tego w 350 spośród nich wzrost nie przekroczył 30 proc. wydatków roku poprzedniego, a w 512 gminach wydatki na inwestycje wzrosły o co najmniej 30 proc. (w 189 gminach ponad dwukrotnie).

Zdaniem autorów opracowania spadek wydatków inwestycyjnych gmin w ubiegłym roku wynikał głównie z niższej kwoty uzyskanych dotacji unijnych. Było to efektem m.in. okresu przejściowego w rozdysponowywaniu funduszy UE ze starej i nowej perspektywy, w której wydłużono okres przygotowywania procedur unijnych i konkursy dla samorządów ruszyły dopiero w drugiej połowie 2016 r.

Rok 2016 był dla większości gmin okresem przygotowań projektów do nowej perspektywy i w związku z tym wydatki na inwestycje realizowane w ramach projektów współfinansowanych ze środków zagranicznych były 6,6-krotnie niższe w stosunku do 2015 r. Przy czym kwota wydatków na inwestycje finansowane wyłącznie środkami własnymi pozostała na poziomie zbliżonym do roku poprzedniego (105,3 proc.).

Główne kierunki inwestowania samorządów nie zmieniają się od lat. W 2016 r. wydatki przeznaczone przez jst na budowę i modernizację dróg - choć ich wartość spadła w stosunku do roku ubiegłego - osiągnęły najwyższy udział w inwestycjach ogółem, stanowiąc blisko połowę wszystkich samorządowych wydatków inwestycyjnych (46,9 proc.), przy czym ponad 1/3 inwestycji drogowych zrealizowały gminy (38,6 proc.).

Kolejnymi dziedzinami inwestowania, choć już nie tak znaczącymi, były zadania związane z oświatą (10,4 proc.) oraz gospodarką komunalną i ochroną środowiska (9,0 proc.), w których dominowały gminy realizując odpowiednio 52,2 proc. i 63,1 proc. poziomu inwestycji w tych dziedzinach.

Gminy - wspólnie z miastami na prawach powiatu - realizowały również najwięcej inwestycji z zakresu gospodarki mieszkaniowej (odpowiednio 44,1 proc. i 44,4 proc.), kultury fizycznej (48,3 proc. i 45,7 proc.) oraz kultury i ochrony dziedzictwa narodowego (45,3 proc. i 31,8 proc.).