Polskie Sieci Elektroenergetyczne dokonały odbioru strategicznego i przekazały do eksploatacji linię 400 kV Ełk Bis – granica RP. To ostatni po stronie polskiej element mostu elektroenergetycznego Polska-Litwa. Łączna wartość inwestycji to około 1,8 mld zł, z czego dofinansowanie unijne wynosi 868 mln zł.
Uruchomienie transgranicznego połączenia spowoduje zamknięcie tzw. pierścienia bałtyckiego (Baltic Ring), czyli sieci połączeń elektroenergetycznych, otaczających rejon Morza Bałtyckiego i wyeliminowanie istniejących "wysp energetycznych" na wewnętrznych rynkach energetycznych Unii Europejskiej. Zwiększając możliwości wymiany handlowej energii, wzmocnione zostanie europejskie bezpieczeństwo energetyczne. UE nadała projektowi status priorytetowy i partycypuje w jego kosztach w ramach programu POiIŚ 2007-2013.
Europa jest bezpieczna
– Polska, jako państwo położone w centralnej części Europy, zobowiązana jest tworzyć warunki do bezpiecznego tranzytu energii elektrycznej pomiędzy wschodnią a zachodnią częścią kontynentu. Dlatego też, w celu połączenia kontynentalnej części rynku europejskiego oraz rynków energii elektrycznej krajów bałtyckich, uruchomiony został projekt budowy połączenia elektroenergetycznego Polska-Litwa (LitPol Link) – mówi Henryk Majchrzak, prezes zarządu PSE.
Projekt jest jednak niezwykle istotny dla krajowego systemu elektroenergetycznego – poprzez wzmocnienie i rozbudowę sieci przesyłowej, zwiększy się pewność i niezawodność zasilania, niezbędnego dla rozwoju gospodarczego centralnej i północno-wschodniej części Polski.
– Dla bezpieczeństwa energetycznego kraju niezwykle ważne jest również zwiększenie zdolności przesyłowych na połączeniach transgranicznych. Oba kraje zyskują kolejne połączenie transgraniczne, dzięki któremu zwiększą się możliwości importu i eksportu energii elektrycznej – podkreśla prezes Majchrzak.
11 zadań
W ramach inwestycji, po stronie polskiej wybudowano nie tylko odcinek transgranicznej linii, łączącej oba kraje – łącznie zostało zrealizowanych 11 zadań inwestycyjnych, które obejmują budowę 4 linii elektroenergetycznych 400 kV wraz z budową 5 nowych i rozbudową 2 stacji elektroenergetycznych najwyższych napięć.
Należą do nich: budowa stacji elektroenergetycznej 400/220/110 kV Ołtarzew, 400 kV Łomża, 400/110 kV Siedlce, 400/110 kV Stanisławów i 400/110 kV Ełk Bis. Ponadto, rozbudowana została stacja elektroenergetyczna 400/110 kV Narew oraz stacja 220/110 Ostrołęka, o rozdzielnię 400 kV. Zbudowane zostały linie: 400 kV Narew – Ostrołęka, 400 kV Miłosna – Siedlce Ujrzanów , 400 kV Ełk Bis – Łomża i linia 400 kV Ełk Bis – granica RP.
Zadania zostały zrealizowane zgodnie z planem. Ostatnim zrealizowanym elementem, kluczowym dla całego projektu połączenia elektroenergetycznego Polska-Litwa, jest transgraniczna linia 400 kV z Ełku do granicy RP. Linia ta zostanie połączona z budowaną przez litewskiego operatora Lit-Grid, linią wychodzącą ze stacji Alytus w kierunku granicy z Polską.
Prace po stronie litewskiej prawdopodobnie zostaną zakończone jeszcze w tym miesiącu. Litewski operator zakłada, że w grudniu sfinalizowane zostaną testy zbudowanej na stacji Alytus wstawki konwektorowej prądu stałego HVDC „back-to-back”, która umożliwi połączenie pracujących w różnych systemach sieci energetycznych Litwy i Polski.
Ogromne wyzwanie
Jak podkreśla spółka w komunikacie, realizacja projektu była sporym wyzwaniem nie tylko ze względu na rozmiar inwestycji, ale i osiągnięcie konsensusu społecznego. Na terenie 44 gmin położonych w centralnej i północno-wschodniej Polsce, zbudowanych zostało około 400 kilometrów nowych linii elektroenergetycznych. Przewody tych linii zawieszono na ponad 950 słupach. Każda z tych inwestycji przed realizacją podlegała ocenie oddziaływania na środowisko oraz wymagała konsultacji z właścicielami gruntów.
Rolę inżyniera kontraktu pełniła spółka PSE Inwestycje oraz polsko-litewska firma LitPol Link, będąca koordynatorem technicznym tych części połączenia, które mają charakter wspólny dla obu operatorów.