Czy CPK zbudują polskie firmy? „Chcemy mieć taką szansę”

– Patriotyzmu gospodarczego nie rozumiemy tak, że wybieramy produkt gorszy, bo jest produktem polskim – mówił podczas Kongresu Rynku Lotniczego Mikołaj Wild, prezes Centralnego Portu Komunikacyjnego. Przekonywał, że jego spółka jako nowy zamawiający chce pomagać krajowym przedsiębiorstwom z branży budowlanej w wejściu na poziom, który pozwoli na skuteczną konkurencję z podmiotami z innych krajów Europy i świata. Jednym z fundamentów podejścia CPK do współpracy z dostawcami i wykonawcami ma być system umów ramowych, który pozwala na wstępną selekcję zaufanych podmiotów, które następnie podejmą rywalizację między sobą. Zarówno obecnie, jak i na etapie wykonawstwa spółka ma też dążyć do tworzenia wspólnych zespołów składających się z przedstawicieli wykonawcy i zamawiającego,, co ma zmniejszyć ewentualne pole konfliktów.

Jednym z pomysłów, jakie ma zaproponować wykonawcom spółka CPK, jest tzw. open book, który ma wyeliminować problemy z waloryzacją kontraktów. – Wydaje mi się, że jako rynek budowlany nie dorośliśmy do niektórych rozwiązań – komentował Jan Styliński, prezes Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa. – Przez ostatnie piętnaście lat tak kształtowaliśmy rynek, że nie dorobiliśmy się wymaganej tu kultury współpracy pomiędzy stronami – argumentował. Zaznaczył, że powinno się dążyć do ograniczenia liczby i skali sporów pomiędzy zamawiającymi a wykonawcami, ale nie jest to możliwe do osiągnięcia w rok czy dwa. Przypomniał też, że idea open book polega na uzgodnieniu sposobu wykonania prac i kosztów ich realizacji, a wykonawca dolicza do nich pewną również ustaloną marżę. – Trzeba dużej kultury systemu, aby strony były w stanie ustalić, jaki proces i jaki poziom kosztowy będzie adekwatny – zastrzegł.

– Większe zaangażowanie polskich firm da pewnego rodzaju kontrolę nad przebiegiem inwestycji – oceniał Paweł Stężycki, dyrektor Instytutu Lotnictwa w Sieci Badawczej Łukasiewicz. Wskazywał, że aby polski kapitał mógł wdrażać innowacyjne rozwiązania, musi współpracować ze światem nauki, a instytuty zrzeszone w sieci Łukasiewicz są do takiej współpracy chętne. Podkreślał, że instytucja współpracowała już zarówno z portami lotniczymi, jak i z przewoźnikami, ma więc doświadczenie m.in. w zakresie zagadnień związanych z przepływem pasażerów i towarów.

O tym, że potencjał polskiego przemysłu jest bardzo duży, przekonywał Rafał Leszczyński, prezes grupy KZN Bieżanów i członek zarządu Izby Gospodarczej Transportu Lądowego. – To widać m.in. po tym, jak wielu polskich producentów, nie tylko z branży kolejowej, konkuruje na międzynarodowych rynkach. Bardzo często produkcja jest przenoszona do Polski – mówił. Zapewnił, że polscy producenci są gotowi do prezentowania innowacyjnych rozwiązań, czego dowodem mają być np. patenty KZN zdobywane przy współpracy z NCBR. – Jesteśmy w stanie opracowywać technologie, które nie tylko dobiegają do aktualnych standardów, ale je przewyższają. Mamy natomiast problem z wdrożeniem – przyznał. Wskazywał przy tym na praktyki stosowane w polskich przetargach, które utrudniają sprzedaż nowych technologii, choćby wymóg posiadania referencji od wcześniejszych nabywców.

– Myślę, że bez dialogu z branżą nie da się sprawnie przeprowadzić nawet najlepiej zaplanowanego projektu – powiedziała natomiast Marita Szustak, prezes IGTL, zwracając uwagę na niedostateczny jej zdaniem poziom relacji Izby z CPK. Zaznaczyła, że polskie przedsiębiorstwa branży kolejowej nie liczą na preferencyjne traktowanie przy zamówieniach na budowę linii kolei dużych prędkości. Oczekują jednak szansy na konkurencję z podmiotami zagranicznymi mimo oczywistego braku doświadczeń w realizacji KDP. – Jeździłam na wiele budów linii dużych prędkości, np. we Włoszech i Francji. My często demonizujemy to zagadnienie. To nie budowa rakiety kosmicznej – podkreślała, oceniając, że polscy inżynierowie są gotowi do podjęcia się tego rodzaju wyzwań.