Wykonawca S3: Budujemy drogę z prywatnych środków

Droga Dargobądz – Troszyn to jeden z dwóch ostatnich pozostających w realizacji odcinków ekspresowej trójki w woj. zachodniopomorskim. Wykonawcą odcinka jest konsorcjum na czele z firmą PRD Nowogard (początkowo liderem był Polbud Pomorze). Zarówno poprzedni, jak i obecny lider konsorcjum wskazywał na negatywne dla wykonawcy skutki nadzwyczajnego i niemożliwego do przewidzenia wzrostu kosztów inwestycji, których – jak wskazują przedsiębiorcy – nie finansuje zamawiający.

Jak tłumaczy wykonawca, chodzi o kilkadziesiąt milionów złotych, które konsorcjum musiało bez żadnej rekompensaty wydać na budowę drogi z prywatnych pieniędzy. Niektórych członków konsorcjum doprowadziło to do poważnych problemów finansowych z zagrożeniem upadłością włącznie.

Apel do premiera z poparciem OIGD

W połowie czerwca wykonawca inwestycji apelował do premiera o interwencję w sprawie dokapitalizowania kontraktu i pokrycia nadzwyczajnych kosztów. Wystąpienie poparła Ogólnopolska Izba Gospodarcza Drogownictwa, która zauważyła, że problemy, na które zwrócono uwagę dotyczą całej branży drogowej.

Izba zauważyła, że kontrakty zawarte lub wyceniane przez wykonawców przed wystąpieniem pandemii koronawirusa i wybuchu wojny na Ukrainie mają wynagrodzenie określone na poziomie nieadekwatnym do aktualnych kosztów, co generuje straty po stronie wykonawców. Funkcjonujący mechanizm automatycznej waloryzacji, ze sztywnym limitem, choć wartościowy, sprawdza się, ale jedynie w „zwykłych” okolicznościach, nie jest natomiast wystarczający na każdym z kontraktów w przypadku gdy w grę wchodzi wojna czy pandemia.

W nadzwyczajnych sytuacjach – wskazała OIGD – zasadne wydaje się podjęcie indywidualnych negocjacji z wykonawcami. Pozwoliłyby one ustalić rzeczywisty rozmiar strat oraz ich przyczyny, a w dalszych krokach znaleźć rozwiązanie. „Z informacji przekazywanych nam przez zrzeszonych w Izbie przedsiębiorców wynika, że ten system waloryzacji, który miał być ułatwieniem dla szybkiego procedowania zmian wynagrodzenia na kontraktach, w sytuacjach szczególnych stał się pretekstem do nie podejmowania przez zamawiającego rozwiązań wykraczających poza ten sztywny limit” – wskazała Izba.

Baner nad drogą

W miesiąc po apelu do premiera wykonawca zdecydował się na powieszenie banneru nagłaśniającego problem. „Budujemy dla Was drogę z prywatnych środków. GDDKiA nie chce płacić za swoją inwestycję” o głosi napis nad drogą.

- Baner jest wyrazem protestu przeciwko działaniu strony rządowej, która od trzech lat odwleka decyzję o pokryciu niemożliwych do przewidzenia wydatków, kompletnie nie licząc się z trudną sytuacją naszej firmy. Ukończyliśmy inwestycję w 95 proc. finansując z prywatnych pieniędzy wielomilionowy wzrost kosztów materiałów budowlanych wywołany pandemią Covid-19 i wojną w Ukrainie. Warto, aby tysiące kierowców i turystów jadących nad morze dowiedziało się, że to prywatne firmy z własnych kieszeni płacą za budowę najważniejszych dróg w Polsce, tym bardziej, że jest to istotny problem dotyczący całej branży, na wielu kluczowych inwestycjach drogowych w kraju – mówi Katarzyna Łazarz-Brzezińska, wiceprezes PRD Nowogard.

Przedstawicielka wykonawcy dodaje, że firma nie otrzymała ani pieniędzy, ani gwarancji finansowania. – Podobno rozpatrywane są wnioski o sfinansowanie części ponadplanowych wydatków, o które wnioskowaliśmy już w 2022 roku. Stanowią one ok. 15 proc. całej kwoty wynikającej ze wzrostu kosztów, które konsorcjum pokryło z własnych pieniędzy. Gdy je otrzyma, spłaci zobowiązania wobec kontrahentów, ale nie rozwiąże to trudnej sytuacji, w której znajduje się konsorcjum – tłumaczy Katarzyna Łazarz-Brzezińska. Dodaje, że wykonawca dołoży wszelkich starań, aby trasa była przejezdna dwoma pasami ruchu w każdą stronę jeszcze w trakcie wakacji, ale potrzebuje zapewnienia finansowania ze strony zamawiającego, gdyż „dalej nie jest w stanie ponosić z własnych środków kosztów realizacji publicznej inwestycji”.

– Docierają do nas sygnały, że w najbliższym czasie po stronie zamawiającego mogą zapaść ustalenia w sprawie części naszych roszczeń. Obecnie czekamy na informację na ten temat. Oczywiście najkorzystniejszym rozwiązaniem dla nas, ale również dla Skarbu Państwa byłoby polubowne rozwiązanie kwestii finansowania całości wzrostu kosztów i na to cały czas liczymy. Istnieją mechanizmy prawne, których na to pozwalają, a od strony rządowej wymaga to jedynie woli politycznej. Musimy jednak chronić interes naszej spółki i być gotowi na każdy rozwój sytuacji, dlatego cały czas analizujemy też możliwe kroki prawne w stosunku do GDDKiA – mówi wiceprezes PRD Nowogard.

GDDKiA: jednolite podejście do wszystkich

– GDDKiA bez zbędnej zwłoki pokrywa koszt budowy drogi S3 Dargobądz – Troszyn zgodnie zawartym kontraktem i przepisami prawa – mówi w odniesieniu do tej sytuacji Mateusz Grzeszczuk, rzecznik prasowy szczecińskiego oddziału GDDKiA. Jak informuje, wykonawca w ramach umownej, wynikających z przyjętych limitów waloryzacji otrzymał 102 mln zł.

– GDDKiA musi mieć jednolite podejście do wszystkich kontraktów i wykonawców inwestycji drogowych. Również tego wykonawcę traktujemy jak wszystkie inne podmioty realizujące inwestycje drogowe – mówi przedstawiciel inwestora. – Kwestie problemów wewnątrz konsorcjum realizującego ten odcinek (zmiana lidera na początku tego roku) nie mogą być dla nas wyznacznikiem zastosowania indywidualnego podejścia do konsorcjum realizującego ten kontrakt – dodaje.

Tłumaczy, że wszelkie kwestie dotyczące kontraktu, w tym roszczenia wykonawcy, są procedowane i rozstrzygane w ramach warunków kontraktu, a wykonawca już dwukrotnie otrzymał przedłużenie czasu na ukończenie inwestycji (pierwotnie był to kwiecień ubiegłego roku).

– Sukcesywnie rozstrzygane są również inne roszczenia wykonawcy. Jeżeli zgodnie z warunkami kontraktu dana sytuacja nie jest winą wykonawcy, wówczas stosowne rozstrzygnięcia zapadają i zapadały wielokrotnie na tym kontrakcie, co przełożyło się do tej pory na dodatkowe 38 mln zł z tytułu roszczeń mówi Mateusz Grzeszczuk. - Co oczywiste, nie w każdej sprawie mogą zapadać rozstrzygnięcia satysfakcjonujące dla wykonawcy. Z tego rodzaju sytuacjami mamy do czynienia na każdym kontrakcie. Prawo daje możliwość wykonawcy dochodzenia swoich roszczeń na innej drodze niż w ramach kontraktu – podsumowuje.

Kiedy finał

Obecnie trwają prace na dwóch odcinkach drogi ekspresowej S3 między Świnoujściem a Troszynem. Wykonawcą odcinka Świnoujście – Dargobądz jest Polaqua, natomiast fragment Dargobądz – Troszyn buduje PRD Nowogard w konsorcjum z firmami Polbud Pomorze, Intop Skarbimierzyce i Intop Warszawa.

– Obecnie na połowie całego odcinka Świnoujście – Troszyn ruch odbywa się już dwiema jezdniami po dwa pasy ruchu w każdą stronę. Na pierwszym odcinku do zakończenia pozostały prace na węźle Międzyzdroje, które warunkują uruchomienie przejazdu dwiema jezdniami od węzła Łunowo do węzła Międzyzdroje. – Biorąc pod uwagę aktualne zaawansowanie prac realne jest uruchomienie tu przejazdu dwiema jezdniami na przełomie lipca i sierpnia – informuje rzecznik. – Natomiast na odcinku Dargobądz – Troszyn trwają jeszcze prace na odcinku Wolin – Troszyn, tu możemy mówić o perspektywie uruchomienia przejazdu dwiema jezdniami w ciągu kilku najbliższych tygodni – dodaje Mateusz Grzeszczuk.