„Janosikowe” – złodziej pieniędzy i inwestycji samorządowych

Już w lutym politycy wielu partii apelowali o zmiany dotyczące „janosikowego” . Podczas konferencji prasowej, która odbyła się 14 lutego 2012 przed pierwszym czytaniem obywatelskiego projektu ustawy, poseł Ryszard Kalisz zaznaczał, że problem „janosikowego” dotyczy w sumie 30 powiatów w Polsce i zapewnił, że wraz z posłami warszawskimi i podwarszawskimi będzie wspomagał działania koalicji i powiatów. Poseł Artur Dębski z Ruchu Palikota zaznaczył, że powiat piaseczyński jest najbogatszym powiatem w okręgu wyborczym partii, natomiast po zapłaceniu „janosikowego” staje się on najbiedniejszym.

– Problem jest ogólnokrajowy i warto na to zwrócić uwagę i dotyczy nie tylko takich miast, które są blisko dużych aglomeracji, to dotyczy również powiatów uzdrowiskowych. Problem polega na tym, że obecna ustawa, która rzeczywiście w warunkach prosperity jest dobra, w warunkach kryzysu powoduje paradoksalną sytuację, że żeby wywiązać się z tego zobowiązania, region musi korzystać wręcz z kredytów komercyjnych, żeby je spłacić. To jest absurdalne – mówił poseł PO Andrzej Halicki.

– Jeśli spojrzeć na „janosikowe” od strony prawnej, nasi obywatele, mieszkańcy naszych powiatów, czują się okradani ze swoich własnych dochodów, które powinny realizować ich własne potrzeby. Natomiast poziom „janosikowego” jest tak ogromny, sięga 98 procent dochodów z tytułu PIT i CIT naszych mieszkańców, w związku z tym nie stać naszych powiatów na realizację podstawowych zadań własnych. Teoretycznie bogatsi, stajemy się jednymi z najbiedniejszych – skarżył się starosta legionowski Jan Grabiec.

– Po dziewięciu latach trwania tej ustawy „janosikowe” stało się „zbójeckim”. W tym roku będziemy zmuszeni zapłacić 4,7 mln zł „janosikowego” , a żeby zbilansować budżet potrzebujemy wziąć 3 mln zł kredytu. Nie będziemy realizować kluczowej inwestycji, mianowicie budowy mostu na rzece Świder, która absolutnie poprawiłaby sytuację na drogach, wyjazd z kierunku powiatu otwockiego w kierunku stolicy. Nie możemy realizować, a mamy projekt, pozwolenie na budowę i brak środków finansowych. Dlatego będziemy prosić posłów, żeby zmienić zasady naliczania tego „janosikowego” – mówiła w sejmie Bogumiła Więckowska, starosta otwocki.

Jan Żychliński, starosta powiatu warszawskiego zachodniego, podczas konferencji w lutym wyjaśniał, że przy budowie autostradowego węzła w Konotopie zdewastowano wiele dróg powiatowych w otoczeniu budowy. Z kolei po otwarciu węzła konieczne jest dostosowanie tych tras do takich standardów, które przystosują je do wzmożonego ruchu. Niestety, starosta nie ma żadnych środków, które pozwoliłyby mu zmodernizować zniszczone drogi. – Jesteśmy w sytuacji rannego żołnierza, który krwawi, i jeśli nie udzieli mu się pomocy to zejdzie, dlatego ta ustawa jest niezwykle pilna, bo inaczej najbogatsze powiaty wywieszą białą flagę – alarmował Żychliński.

Pod koniec czerwca tego roku odbyło się posiedzenie podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Przepisy tej ustawy wprowadzają obowiązek corocznego dokonywania przez jednostki samorządu terytorialnego wpłat janosikowych do budżetu państwa, które tworzą pulę środków przeznaczonych na sfinansowanie części subwencji ogólnej. Ma to na celu wyrównanie różnic w dochodach JTS i zbalansowanie sytuacji finansowej samorządów przez przekazanie części dochodów silniejszych finansowo jednostek na rzecz tych słabszych.

Takie rozwiązanie jest dopuszczalne na mocy Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego, która dopuszcza stosowanie procedur wyrównawczych w celu ochrony słabszych finansowo społeczności lokalnych.