Prawdy i mity nt. szczelinowania hydraulicznego

Mit: Szczelinowanie zatruwa wodę i glebę

Prawda: Proces szczelinowania hydraulicznego wraz z wydobyciem gazu ziemnego jest sprawdzony i bezpieczny. Zanieczyszczenia mogą pojawić się jedynie w wyniku błędów w procesie wiercenia i cementowania odwiertu lub w wyniku niezachowania zasad dobrej praktyki wiertniczej. W Polsce skały łupkowe zalegają na głębokości ponad 2000 m i głębiej, natomiast pokłady wody pitnej na głębokości najwyżej kilkuset metrów. Przy nadzorze, prowadzonym zgodnie z przepisami i przy przestrzeganiu dobrej praktyki wiertniczej nie ma możliwości skażenia wód poprzez szczelinowanie. Szczelność otworu wiertniczego jest standardem i powszechnie przestrzeganym wymogiem. Dodatkowo, aby ograniczyć możliwość wystąpienia zanieczyszczeń gleb i wód podziemnych w obrębie wiertni, cały jej teren i zbiornik na wodę uszczelniane są nieszkodliwą dla środowiska geomembraną o wysokiej odporności mechanicznej, biologicznej i chemicznej.

Mit: Szczelinowanie powoduje trzęsienia ziemi

Prawda: Podczas szczelinowania hydraulicznego, metody poszukiwania gazu z łupków, na skutek powstawania mikroszczelin generowane są mikrowstrząsy, rejestrowane tylko przez specjalistyczne, bardzo czułe urządzenia pomiarowe. Szczelinowanie może spowodować rozładowanie naprężeń tektonicznych, które zakumulowały się w podłożu. Prawdopodobieństwo wystąpienia trzęsień ziemi w trakcie zabiegu szczelinowania jest znikome. Dodatkowo, Polska należy do obszarów o niskiej aktywności sejsmicznej. Zgodnie z raportem Państwowego Instytutu Geologicznego (dostępnym na stronach: www.mos.gov.pl/ lub www.pgi.gov.pl) w trakcie szczelinowania hydraulicznego nie zarejestrowano żadnego zjawiska sejsmicznego w postaci trzęsienia ziemi.

Mit: Prace wiertnicze przy wydobywaniu gazu z łupków są uciążliwe dla otoczenia

Prawda: Przy wydobywaniu gazu łupkowego najbardziej intensywne działania prowadzone są podczas wiercenia otworu, które trwa zazwyczaj od 4 do 6 tygodni. W tym czasie wzmożony ruch samochodów ciężarowych oraz intensywna praca urządzeń wiertniczych mogą być uciążliwe dla otoczenia, dlatego transport odbywa się w ciągu dnia poza godzinami szczytu, a dla ochrony przed hałasem stawia się dźwiękoszczelne bariery. Proces szczelinowania hydraulicznego zajmuje od kilkunastu godzin do ok. dwóch tygodni. Podwyższone natężenie dźwięków nie jest ciągłe i całkowicie ustaje wraz z rozpoczęciem wydobycia gazu. Minimalna odległość wiertni od zabudowań mieszkalnych oraz normy hałasu wokół wiertni są ściśle regulowane przepisami. Prace wiertnicze podlegają monitoringowi i kontrolom Inspekcji Ochrony Środowiska. W przypadku przekroczenia warunków korzystania ze środowiska, w tym np. dopuszczalnego poziomu hałasu, inspektorzy mogą stosować kary pieniężne. Rażące naruszenie zasad ochrony środowiska karane jest grzywną, a nawet wstrzymaniem działań instalacyjnych.
 

Mit: Zużycie wody do szczelinowania spowoduje jej niedobory w Polsce

Prawda: Nie ma obawy, że duże ilości wody używanej do szczelinowania mogą zaburzyć bilans wodny w Polsce. Możliwość korzystania z ujęć wodnych jest w Polsce ściśle uregulowana prawem i podlega kontroli służb państwowych, co pozwala chronić je przed niewłaściwym wykorzystaniem. Obecnie w kraju wykorzystuje się niespełna 12% zasobów wody. Do szczelinowania zużywa się jej średnio 20 000 m3, podczas gdy sama Warszawa potrzebuje ok. 410 000 m3 na dobę. W dodatku po zabiegu część płynu wraca w sposób kontrolowany na powierzchnię (średnio 20–60%) i może być wykorzystywana w kolejnym szczelinowaniu. Nie jest też prawdą, że poszukiwania i eksploatacja gazu z łupków generują wyjątkowo duże zużycie wody. Jak wyliczyli naukowcy z Państwowego Instytutu Geologicznego, jeśli w ciągu 3–5 lat wykona się w Polsce 200 wierceń ze szczelinowaniem (co wynika z liczby koncesji), rocznie pochłonie to około 1 000 000 m3 wody. Stanowi to zaledwie ok. 0,06% łącznego wykorzystania wód podziemnych.

Mit: Płynu po szczelinowaniu nie da się bezpiecznie usunąć

Prawda: Po zakończeniu procesu szczelinowania płyn szczelinujący powraca na powierzchnię. Ciecz, do czasu jej ponownego wykorzystania w kolejnych operacjach szczelinowania, przechowywana jest w wyłożonych geomembraną zamkniętych zbiornikach. Bezpośrednie rozprowadzenie w środowisku zużytego płynu szczelinującego bez podejmowania się jego oczyszczania jest w Polsce nielegalne. Recykling zużytego płynu szczelinującego w celu jego ponownego użycia w kolejnych procesach szczelinowania może się odbywać na miejscu w mobilnych stacjach oczyszczania albo w specjalnie do tego celu przystosowanych oczyszczalniach.