Arek Kowalczyk
Rozporządzenie wprowadza nowy ład regulacyjny na rynku gazu oddzielając obrót towarem od usługi sieciowej. Rozporządzenie jest dla Prezesa URE podstawą prawną do zatwierdzania taryf będących już praktyczną realizacją rozdziału przesyłu od obrotu towarem. Nowe rozporządzenie wprowadza zasady prowadzenia rozliczeń wymagane przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 715/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1775/2005, które – na mocy art. 288 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – ma zastosowanie do przedsiębiorstw energetycznych świadczących usługi przesyłania oraz magazynowania w państwach członkowskich UE, w tym: za usługi przesyłania na podstawie stawek typu wejście – wyjście (entry – exit); za usługi magazynowania gazu świadczone w formie pakietów (w tym pakietów elastycznych) i rozdzielnie; za świadczenie ww. usług w ramach umów krótkoterminowych (półrocznych, kwartalnych, miesięcznych i dobowych), umów ciągłych i świadczonych na zasadach przerywanych; zasady ustalania opłat za usługi zwrotnego przesyłania gazu.
Na podstawie nowych regulacji możliwy będzie zakup przepustowości na połączeniach transgranicznych z wykorzystaniem mechanizmu aukcyjnego w przypadku połączeń między systemami przesyłowymi zlokalizowanymi wewnątrz UE. Regulacje te wprowadzają także zasady rozliczeń z tytułu obrotu gazem w punkcie wirtualnym, co jest niezbędne do sprawnego przeprowadzenia Programu Uwalniania Gazu, którego celem jest rozwój konkurencji na krajowym rynku.
Jako jedno z kryteriów podziału odbiorców na grupy taryfowe wprowadzone zostało kryterium zużycia paliwa gazowego na potrzeby odbiorców w gospodarstwach domowych, po to, aby przygotować „grunt” do mającego nastąpić w najbliższej przyszłości uwolnienia cen gazu dla wszystkich odbiorców poza odbiorcami w gospodarstwach domowych.
Większa przejrzystość rozliczeń: kilowatogodziny zastąpią metry sześcienne
Od 1 sierpnia 2014 r rozliczenia za dostarczony gaz i świadczone usługi przesyłania, dystrybucji i magazynowania obowiązkowo będą prowadzone w jednostkach energii zamiast w jednostkach objętości. Tym samym Polska przestanie być jedynym w regionie państwem europejskim, które w rozliczeniach nie stosowało jednostek energii. Zapewni to przejrzystość rozliczeń pomiędzy uczestnikami rynku z tytułu świadczonych usług, ułatwi dokonywanie transakcji ponad sieciami narodowymi oraz porównywanie poziomu opłat występujących na różnych rynkach europejskich.
Nowe rozporządzenie zapewni również taką strukturę opłat związanych z dostawą paliwa do odbiorcy, która będzie niezmienna, niezależnie od tego od jakiego sprzedawcy dokonywany będzie jego zakup, co w sposób oczywisty przyczyni się do ułatwienia zmiany sprzedawcy. Dotychczasowe zasady kalkulacji opłat za przesyłanie, dystrybucję, magazynowanie czy regazyfikację paliw gazowych, które zobowiązywały każdego z operatorów do ustalania stawek wyłącznie w oparciu o koszty własne sprawiały, że odbiorca lub przedsiębiorstwo obrotu na rzecz odbiorcy, musieli zawierać odrębne umowy z każdym z operatorów, co skutecznie zniechęcało odbiorców do zmiany sprzedawcy i blokowało rozwój rynku.
Przepisy, które wzmacniają pozycję odbiorców gazu
W prognozach zużycia gazu przedsiębiorstwa zostały zobowiązane do uwzględnienia zgłoszonych przez odbiorcę istotnych zmian w jego poborze. Ponadto na fakturze przedsiębiorstwo energetyczne powinno zamieścić informacje o wielkości zużycia paliwa gazowego i podstawy jego ustalenia, wskazując czy jest to zużycie rzeczywiste czy prognozowane oraz określić początkowy i końcowy stan urządzenia pomiarowego. W okresie pomiędzy kolejnymi odczytami rzeczywistymi podstawą rozliczenia za gaz może być stan gazomierza zgłoszony przez odbiorcę osobiście, telefonicznie lub za pośrednictwem udostępnianych przez przedsiębiorstwo elektronicznych kanałów komunikacji
Jak informuje URE, rozszerzony został także katalog sytuacji, w których przedsiębiorstwo jest obowiązane do udzielenia odbiorcom bonifikaty za niedotrzymanie standardów jakościowych ich obsługi.
Nowe regulacje wprowadzają także zasadę niepobierania przez przedsiębiorstwa świadczące usługę przesyłania lub dystrybucji gazu opłat z tytułu przekroczenia mocy umownej w przypadku awarii w sieci dystrybucyjnej, prac prowadzonych w obrębie sieci dystrybucyjnej, których termin wcześniej uzgodniono oraz udokumentowanych przypadków wystąpienia siły wyższej. Uznano tym samym, iż jedynie przypadki świadomego przekraczania mocy umownej zasługują na karę, jaką jest naliczenie opłat za przekroczenie mocy umownej.
W pozostałych zaś przypadkach przedsiębiorstwo może jedynie żądać opłat w wysokości wyrównującej powstałe straty i w sytuacji braku zgody na ich wysokość dochodzić swoich roszczeń na podstawie kodeksu cywilnego.