Arek Kowalczyk
- Ostateczny projekty ustawy dotyczącej wydobycia węglowodorów, m.in. gazu z łupków, został w środę przesłany do Komitetu Stałego Rady Ministrów - powiedział na konferencji prasowej wiceminister środowiska, Główny Geolog Kraju Piotr Woźniak.
Resort środowiska przypomina, że opracowany przez Ministerstwo Środowiska projekt ma na celu zwiększenie podaży gazu ziemnego ze złóż krajowych poprzez przyśpieszenie prac poszukiwawczych, rozpoznawczych i wydobywczych (zwłaszcza gazu ziemnego z formacji łupkowych); zapewnienie bezpieczeństwa poszukiwań, rozpoznawania i wydobywania kopalin poprzez wdrożenie nowoczesnego systemu zarządzania i nadzoru oraz uporządkowanie i doprecyzowanie obecnych przepisów, w tym brakujących rozwiązań w zakresie kontroli państwa nad wtórnym obrotem koncesjami.
Najważniejsze elementy projektu nowelizacji ustawy Prawo geologiczne i górnicze zakładają wprowadzenie nowoczesnego modelu koncesjonowania dla rozpoznawania i wydobywania węglowodorów, koncesje przyznawane w przetargach; wprowadzenie udziału inwestora państwowego (NOKE) w działalności rozpoznawczej i wydobywczej węglowodorów, wzorowanego na podmiotach istniejących w Norwegii, Danii i Holandii; umożliwienie wspólnego wykonywania koncesji przez kilka podmiotów w ramach jednej umowy o współpracy, tzw. farmingu; wprowadzenie udogodnień dla inwestorów, m.in. liberalizacji wymogów koncesyjnych dla badań geofizycznych przy poszukiwaniu węglowodorów, do prowadzenia których teraz wystarczy jedynie zgłoszenie do MŚ; uproszczenie i doprecyzowanie przepisów środowiskowych dla przedsiębiorców. Dotychczas procedura rozpoczynała się przed wydaniem koncesji na poszukiwanie lub rozpoznawanie złoża węglowodorów i obejmowała nawet 1200 km² powierzchni, co czyniło ją czasochłonną i kosztowną. Teraz będzie się ją uzyskiwać wraz z decyzją o rozpoczęciu prac górniczych –wierceń (planu ruchu zakładu górniczego), co skróci postępowanie administracyjne o ok. 12 miesięcy; podwyższenie dochodów gmin z tytułu wydobycia na ich terenie oraz wprowadzenie nowych źródeł dochodów dla powiatów i województw; wzmocnienie systemu monitorowania i kontroli wykonywania koncesji węglowodorowych w Polsce; zapewnienie ochrony praw nabytych dotychczasowym inwestorom oraz utworzenie Funduszu Pokoleń gromadzącego część zysku NOKE.
Ostatnie zmiany do projektu ustawy dokonane po konsultacjach z przemysłem i pozostałymi interesariuszami, wprowadzające m.in. udogodnienia dla inwestorów i odchodzące od restrykcyjnych rozwiązań w zakresie uprawnień NOKE stosowanych w Norwegii, Danii i Holandii.
Funkcjonowanie Narodowego Operatora Kopalin Energetycznych (NOKE):
• formuła udziału NOKE w ramach umowy o współpracy ulegnie zmianie – udział NOKE w zyskach będzie proporcjonalny do udziału w kosztach, ustalonego na poziomie maksymalnie 5%;
• NOKE straci prawo weta wobec pozostałych stron umowy o współpracy (w tym operatora). Zamiast niej będzie mógł skorzystać z prawa zastrzeżenia, gdzie przed przedłożeniem zastrzeżenia do organu koncesyjnego w ramach spotkań roboczych wspólnie z pozostałymi stronami umowy będzie wypracowywać wspólne stanowisko w drodze porozumienia. Stanowi to odejście od restrykcyjnych przepisów obowiązujących w innych państwach Europy , gdzie podmiotom podobnym do NOKE przysługuje prawo veta;
• ograniczenie kosztów funkcjonowania NOKE m.in. poprzez wykreślenie przepisów o Komitecie Inwestycyjnym oraz wprowadzeniu limitu wysokości kosztów własnych.
Kolejne ułatwienia dla przedsiębiorców i dalsze uproszczenie przepisów środowiskowych:
• W przypadku wystąpienia przez przedsiębiorcę o koncesję na wydobycie z już udokumentowanych złóż nie będzie on musiał przeprowadzać oceny oddziaływania na środowisko. Obowiązek uzyskania decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych, jeszcze przed wszczęciem postępowania przetargowego na udzielenie koncesji na wydobywanie, przejdzie na organ koncesyjny.
• Przedsiębiorca posiadający koncesję i zamierzający skorzystać z prawa pierwszeństwa nie będzie musiał zgłaszać tego organowi koncesyjnemu (dotychczasowe przepisy nakazywały takie działanie w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy pod rygorem jego utraty).
Obniżenie kosztów działania administracji i uproszczenie przyszłego procesu decyzyjnego:
• Odstąpienie od tworzenia odrębnego organu administracyjnego - Głównego Inspektora Ochrony Środowiska i Nadzoru Geologicznego. Jego planowane zadania: kontrolę w zakresie realizacji zobowiązań koncesyjnych oraz przeprowadzanie postępowań przetargowych przejmie organ koncesyjny czyli Minister Środowiska.
Zwiększenie znaczenia Funduszu Pokoleń:
• Zwiększenie przychodów Funduszu Pokoleń do 80% wysokości zysku NOKE.