AI w procesie zarządzania roszczeniami

Wprowadzenie sztucznej inteligencji do procesów związanych z FIDIC może radykalnie zmienić sposób, w jaki zarówno wykonawcy, jak i inwestorzy podchodzą do negocjacji, monitorowania i rozstrzygania roszczeń. AI, wykorzystując zaawansowane algorytmy i zdolności uczenia maszynowego, może pomóc w identyfikacji potencjalnych problemów i roszczeń na wcześniejszym etapie, zanim eskalują one do kosztownych i czasochłonnych sporów. Co więcej, systemy oparte na AI mogą oferować automatyzację zbierania danych, analizę dokumentacji kontraktowej oraz predykcję wyników na podstawie historii podobnych przypadków, co znacząco usprawnia zarządzanie projektami.

Warto zatem zbadać potencjał i zastosowania sztucznej inteligencji w procesie zarządzania roszczeniami w ramach FIDIC, ze szczególnym uwzględnieniem najnowszych osiągnięć technologicznych oraz ich praktycznego zastosowania w różnych kontekstach projektowych. Przeanalizujemy także wyzwania i ograniczenia związane z integracją nowych technologii w tradycyjnie skonstruowanych systemach prawnych i zarządczych.

W erze cyfrowej, sztuczna inteligencja staje się nie tylko pomocnym narzędziem, ale potencjalnym kamieniem milowym w ewolucji zarządzania roszczeniami według FIDIC, otwierającym nowe ścieżki dla bardziej zrównoważonego i efektywnego zarządzania projektami.

1. Możliwości wykorzystania AI w kształtowaniu polityki roszczeniowej

Analiza dokumentacji inwestycji
Sztuczna inteligencja może pomóc już na pierwszym etapie realizacji inwestycji.
AI może mieć szerokie zastosowanie w analizie potrzeb inwestora oraz identyfikowaniu ewentualnych błędów czy nieścisłości w dokumentacji przetargowej.

Wykorzystanie AI tym obszarze, w przypadku bardziej zaawansowanych algorytmów, może sprowadzać się do przeprowadzania analizy ryzyka dotyczącego różnych rozwiązań i rekomendacji określonej strategii działania już od początku realizacji kontraktu. Jednocześnie, AI mogłaby wspomagać wykonawców w analizie różnych scenariuszy kosztowych, identyfikacji optymalnych rozwiązań oraz wyszukiwaniu rozwiązań przyjaznych dla środowiska.

Wsparcie w wycenie ofert
Kolejnym elementem, który może mieć znaczący wpływ na kształtowanie działań roszczeniowych jest wycena oferty. Odpowiednia kalkulacja ceny jest podstawą do opracowania sposobu konstruowania roszczeń.

W obecnych realiach rynku zamówień publicznych, najczęściej stosowanym podejściem przy wycenach ofert jest zakładanie przez wykonawców minimalnego zysku w ofercie, celem wygrania przetargu z konkurentami, a następnie podejmowanie bardziej „agresywnych” działań roszczeniowych, aby zmaksymalizować zysk z danej inwestycji.

Sztuczna inteligencja może wesprzeć wykonawcę w analizie danych odnoszących się do wcześniejszych zamówień o podobnych charakterze, w celu zidentyfikowania historycznych kosztów i cen. Dzięki temu, wykonawca może mieć ułatwione zadanie w zakresie ustalenia średniej wartości podobnych zamówień udzielonych w przeszłości w danym kraju, co z kolei pozwoli mu na właściwe skalkulowanie ceny oferty.

Dodatkowo, zaawansowane algorytmy AI mogą wspierać wykonawców w analizowaniu aktualnych cen rynkowych, przewidywaniu potencjalnego ryzyka związanego ze zmianą cen i regulacji mogących wpłynąć na ostateczne wartości wskazane w ofercie.

Tworzenie dokumentacji roszczeniowej
Stopień rozwoju narzędzi AI pozwala obecnie na tworzenie dokumentów kluczowych w procesie roszczeniowym.

Obecne na rynku narzędzia, w tym zwłaszcza chatboty są w stanie wygenerować stanowisko – na podstawie właściwie wprowadzonych danych – w tym m.in. odpowiednich regulacji FIDIC czy przepisów prawa – które będzie spełniało wymogi umowy zawartej z inwestorem i przekazywało zakres wniosków, z jakimi ma zamiar wystąpić wykonawca. AI jest w stanie wskazać właściwe podstawy kontraktowe, powiązać je ze stanem faktycznym i wygenerować treść żądania wykonawcy w tym zakresie. Co więcej, AI jest w stanie sama zasugerować wykonawcy konieczność poinformowania zamawiającego o okoliczności mogącej powodować roszczenie. Narzędzia te mają bowiem bezpośredni dostęp do baz danych i analizują aktualne wydarzenia.

Bazując na dotychczasowych wzorach pism oraz wprowadzonych przez wykonawcę danych wejściowych, AI może tworzyć m.in. powiadomienia o roszczeniach, roszczenia przejściowe czy nawet roszczenia ostateczne czy też odpowiedzi na wezwania Inżyniera Kontraktu czy zamawiającego.

2. Możliwe korzyści płynące z AI

Oczywiście zastrzeżenia wymaga, że AI nadal jest na etapie rozwoju, co nie wyklucza błędów w jego działaniach. Konieczna jest zatem kontrola treści, które tworzy. Niemniej, korzyści płynące z działań AI mogą być ogromne.

Automatyzacja procesów może znacząco odciążyć kadrę pracowniczą i usprawnić proces przygotowywania dokumentów. Czasochłonne opisy stanu faktycznego czy identyfikacja podstaw do roszczeń to elementy, z którymi AI powinno poradzić sobie bez większych problemów. AI może ograniczyć także ryzyko pominięcia pewnych faktów w procesie roszczeniowym czy popełnienia błędów merytorycznych w treści roszczeń.

Skrócony może zostać również proces decyzyjny, ponieważ AI jest w stanie szacować ryzyko, a także udzielać odpowiedzi na kluczowe pytania, uwzględniając w nich również aspekt biznesowy.

Finalnie, stosowanie sztucznej inteligencji może przyczynić się do tego, co w procesie inwestycyjnych najistotniejsze – minimalizacji wydatków przy maksymalizacji zysków.

3. AI – przyszłość czy teraźniejszość?

Na chwilę obecną narzędzia sztucznej inteligencji postrzegane są nadal w kategorii narzędzi wspomagających. Mając jednak na uwadze postępujący rozwój technologii można zakładać, że jej zdolność do automatyzacji, analizy danych i przewidywania wyników może przynieść znaczne korzyści w obszarze zarządzania roszczeń i przejąć w nich rolę kluczową.

Skala wykorzystania sztucznej inteligencji zależna jest jednak od wielu czynników, w tym w szczególności postępu technologicznego, odpowiedniej infrastruktury, możliwości finansowych, kompetencji kadry pracowniczej, kosztów finansowych związanych z wprowadzaniem zaawansowanych systemów oraz odpowiednich regulacji prawnych zapewniających przejrzyste, bezpieczne i identyfikowalne wykorzystanie AI.

Bez wątpienia zatem w przypadku AI - „przyszłość jest dziś”.

Autor: Jędrzej Witaszczak, radca prawny DSK Kancelaria