PZP pod Lupą. Certyfikacja Wykonawców

Certyfikacja Wykonawców miała początkowo zacząć obowiązywać 1 lipca 2025 roku. Obecnie wciąż jednak trwają prace nad Projektem ustawy o certyfikacji wykonawców zamówień publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Podstawę prawną do wprowadzenia ustawy o certyfikacji wykonawców stanowi art. 64 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych. Projektowana ustawa określi zasady, zakres i warunki udzielania certyfikacji, procedurę ubiegania się o certyfikat oraz zasady jego wykorzystywania przez wykonawców.

8 kwietnia 2025 roku Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o certyfikacji wykonawców zamówień publicznych, przedłożony przez Ministra Rozwoju i Technologii. Nowe przepisy mają wejść w życie zasadniczo po 10 miesiącach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Certyfikacja ma polegać na złożeniu przez Wykonawcę odpowiednich dokumentów do podmiotu certyfikującego, akredytowanego przez Polskie Centrum Akredytacji. Niezależne, wyspecjalizowane jednostki będą dokonywać weryfikacji sytuacji Wykonawcy pod kątem spełniania określonych wymagań. Jeśli wszystkie kryteria zostaną spełnione, Wykonawca otrzyma certyfikat.

Następnie, przez cały okres ważności certyfikatu, będzie mógł się nim posługiwać, co uprości ubieganie się o nowe zamówienia publiczne. Dokument ma obowiązywać przez określony czas: od roku do 3 lat, licząc od daty jej udzielenia, zgodnie z żądaniem Wykonawcy.

Ważne certyfikaty będą zamieszczone w jawnej i ogólnodostępnej, nieodpłatnej bazie certyfikatów- rejestrze Baz Danych o Certyfikacji Wykonawcy Zamówień Publicznych, za wyjątkiem informacji dot. prawomocnego skazania za przestępstwo, porozumień zawartych w celu zakłócenia konkurencji, tajemnicy przedsiębiorstwa, toczących się postępowań o certyfikację oraz treści złożonych wniosków.

Obowiązkiem Wykonawcy będzie informowanie podmiotu certyfikującego o wszelkich zmianach w sytuacji firmy, które mogą wpłynąć na ważność certyfikatu. Wykonawca będzie mógł ubiegać się o wydanie dwóch typów certyfikatów:

• pierwszy będzie potwierdzał, że wykonawca nie podlega wykluczeniu z postępowania dotyczącego dostaw, usług czy robót budowlanych, np. ze względu na brak zaległości podatkowych czy niekaralność,
• drugi certyfikat poświadczy spełnianie warunków udziału w postępowaniu, takich jak posiadanie odpowiedniego doświadczenia, wykwalifikowanego personelu czy niezbędnego sprzętu.

Certyfikacja wykonawców nie będzie obowiązkowa i to wykonawca będzie samodzielnie decydował czy chce w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego posługiwać się stosownym certyfikatem, czy też będzie wykazywać swoją sytuację podmiotową w dotychczasowy sposób.

W sytuacji, gdy wykonawca w danym postępowaniu się na to zdecyduje, zamawiający nie będzie mógł żądać podmiotowych środków dowodowych w zakresie, w jakim potwierdzenie braku istnienia podstaw wykluczenia lub potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu wynika z certyfikatu.

Wydanie certyfikatu będzie odpłatne- zgodnie z art. 25 projektu ustawy wysokość opłat zostanie ustalona w umowie zawieranej między podmiotem certyfikującym a Wykonawcą.

Wydaje się, że certyfikacja wykonawców, chociaż fakultatywna, przyniesie wiele korzyści dla obu stron postępowania przetargowego.

Dzięki certyfikacji Wykonawca uniknie konieczności każdorazowego składania tych samych dokumentów, m.in. zaświadczenia z Urzędu Skarbowego, ZUS czy informacji z Krajowego Rejestru Karnego. Wystarczające bowiem będzie ich jednorazowe przedstawienie na potrzeby certyfikacji.

Dla większości wykonawców regularnie uczestniczących w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego nowe regulacje oznaczają więc znaczną wygodę. Dzięki certyfikacji możliwe będzie zaoszczędzenie czasu i nakładów finansowych na przygotowanie ofert i żmudne gromadzenie dokumentów, co uprości cały proces składania ofert.

Posiadanie certyfikatu może również zwiększyć konkurencyjność firmy na rynku zamówień publicznych, poprzez zwiększenie potencjału zaufania w oczach zamawiających.

Zamawiający z kolei będą mieli łatwiejszą możliwość oceny rzetelności i kompetencji potencjalnych wykonawców, co finalnie powinno przełożyć się na szybszy przebieg postępowań przetargowych.