W marcu opisywaliśmy przypadek drogi wojewódzkiej nr 835 w kontekście możliwej zmiany jej kategorii na drogę krajową. Zgodnie z zapowiedzią, wracamy dziś do tematu klasyfikacji polskich dróg, zajmując się przykładem przeciwnym - potencjalną zmianą trasy krajowej na wojewódzką. Czy w tym wypadku jest łatwiej?
Jak wspominaliśmy we wcześniejszym artykule, w przeszłości podejmowany był temat „zdegradowania” drogi krajowej nr 76, łączącą wieś Wilgę w województwie mazowieckim z Łukowem w województwie lubelskim, do kategorii dróg wojewódzkich, co potwierdza nam Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad.
– W 2005 roku GDDKiA podjęła działania zmierzające do pozbawienia drogi nr 76 kategorii dróg krajowych. Zgłosiliśmy tę drogę do projektu rozporządzenia ministra właściwego do spraw transportu w sprawie pozbawienia dróg kategorii dróg krajowych – opisuje nam Zespół Prasowy GDDKiA z Biura Generalnego Dyrektora.
Dlaczego procedura nie doszła w takim razie do skutku?
– Warunkiem do tego koniecznym byłoby zaliczenie ww. drogi do kategorii dróg wojewódzkich przez władze samorządowe województwa mazowieckiego i lubelskiego. Z uwagi na to, że Sejmik Województwa Mazowieckiego oraz Sejmik Województwa Lubelskiego wyraziły negatywne stanowisko w sprawie pozbawienia DK76 kategorii dróg krajowych, trasa ta została usunięta z ówcześnie procedowanego projektu rozporządzenia w sprawie pozbawienia dróg kategorii dróg krajowych – tłumaczy wszystkie proceduralne zawiłości Anna Szumańska, Rzecznik Prasowy Ministerstwa Infrastruktury.
Co było powodem negatywnych stanowisk samorządów i nie podjęcia uchwał o zaliczeniu DK76 w poczet dróg wojewódzkich?
– Jedynym uzasadnieniem przywołanym w projekcie rozporządzenia Ministra Transportu i Budownictwa i załączonej korespondencji jest wyłączenie tej drogi z sieci dróg o znaczeniu obronnym. Fakt jej wyłączenia z sieci dróg o znaczeniu obronnym, nie może stanowić jedynej podstawy do pozbawienia tej drogi dotychczasowej kategorii drogi krajowej - cytuje uchwałę sejmiku z 2006 roku Marta Milewska, Rzecznik Prasowy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego i kontynuuje - w świetle przepisów art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, do dróg krajowych zalicza się drogi stanowiące inne połączenia zapewniające spójność sieci dróg krajowych.
To oznacza, że samorząd województwa mazowieckiego uznał, że DK76 nie została pozbawiona jedynego powodu zaliczenia do kategorii dróg krajowych - znaczenia obronnego - lecz pełni też funkcję spajającą siatkę dróg krajowych. Czy o tym powinni decydować radni sejmiku wojewódzkiego? Samorząd województwa lubelskiego tłumaczy natomiast sprawę nieco inaczej, pokazując, że on także próbował przenieść wybrane drogi do niższej kategorii, co spotkało się ze sprzeciwem zarządów powiatów, czego konsekwencją są spory sądowe.
– Województwo lubelskie, w wyniku decyzji zezwalających na użytkowanie dróg ekspresowych S12, S17 i S19, stało się zarządcą dotychczasowych odcinków dróg krajowych DK12, DK17 oraz DK19, co znacząco zwiększyło długość dróg wojewódzkich, przy jednoczesnym braku możliwości przekazania ich do powiatów – opisuje Remigiusz Małecki, Rzecznik Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego, dodając jednak, że w ostatnich latach, GDDKiA nie występowała z wnioskiem o zmianę kategorii DK76 z krajowej na wojewódzką, nie wpływały też żadne wnioski od innych samorządów lub użytkowników drogi, ani nie były prowadzone żadne rozmowy dotyczące ewentualnej zmiany.
Wróćmy jednak do kwestii obronności. Ministerstwo Infrastruktury rzuca nieco światła na rys historyczny, informując nas, że przepis art. 5 ust. 1 pkt 7 ustawy o drogach publicznych został uchylony ustawą z 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych. Zmiana wynikała z potrzeb Sił Zbrojnych w zakresie utrzymania wytypowanej sieci dróg na potrzeby obrony państwa.
– Siły zbrojne wskazały na konieczność wykorzystania w tym celu, oprócz dróg krajowych i wojewódzkich, także dróg innych kategorii – mówi Szumańska i dodaje – Takie rozwiązanie miało umożliwić odpowiednie przygotowanie infrastruktury drogowej na potrzeby obrony państwa i zabezpieczyć potrzeby transportowe wojsk własnych i sojuszniczych, a także dało możliwość finansowania z budżetu państwa zadań na drogach o znaczeniu obronnym, m.in. w zakresie dostosowania ich parametrów, niezależnie kategorii, do wymagań techniczno-obronnych oraz włączyło do przygotowań sieci drogowej o znaczeniu obronnym jednostki samorządu terytorialnego.
Ministerstwo Infrastruktury kończy temat informując nas, że po zrealizowaniu sieci dróg ekspresowych i autostrad w ramach Rządowego Programu Budowy Dróg Krajowych do 2030 roku (z perspektywą do 2033) przeprowadzona zostanie szczegółowa weryfikacja sieci drogowej.
– Analiza układu sieci dróg krajowych stanowić będzie podstawę do podjęcia decyzji o ewentualnych zmianach na sieci dróg krajowych, w tym zmiany kategorii odcinków dróg – konkluduje Szumańska i dodaje – Analiza będzie stanowiła również podstawę do podjęcia rozmów z władzami samorządowymi celem zaliczenia dróg krajowych niespełniających kryteriów kwalifikacji do kategorii dróg krajowych do innych niż krajowa kategorii dróg publicznych.