Rynek Infrastruktury
Wprowadzenie elektronicznego systemu poboru opłat na początku lipca 2011 roku było prawdziwą rewolucją. Archaiczny, deficytowy system winietowy został zastąpiony nowoczesnym rozwiązaniem elektronicznym, jakie wcześniej wprowadzono m.in. w Austrii czy Czechach. Od roku kierowcy pojazdów i zespołów pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t płacą za korzystanie z określonych fragmentów dróg krajowych, ekspresowych i autostrad zarządzanych przez GDDKiA używając urządzeń pokładowych viaBOX.
W ramach systemu viaTOLL opłaty ściągane są ze skutecznością przekraczającą 99,9 procent, a pozyskane środki trafiają bezpośrednio na konto Krajowego Funduszu Drogowego, z którego finansowana jest budowa i modernizacja polskich dróg. Dotąd system zebrał ponad 815 mln zł, a więc zgodnie z planem.
Szacuje się, że do końca roku suma pozyskanych środków pokryje poniesione dotąd koszty budowy systemu. Należy pamiętać, że tak duże inwestycje infrastrukturalne zwracają się przez wiele lat, a w przypadku systemu viaTOLL zwrot nastąpi już po 18 miesiącach. 1 lipca 2012 roku sieć dróg płatnych została rozszerzona o kolejnych 320 km (z 1560 km do 1890 km). W przyszłym roku do systemu zostaną włączone kolejne odcinki dróg, co przełoży się na dalszy wzrost przychodów.
Ponieważ stawki opłat są najniższe dla pojazdów spełniających najbardziej restrykcyjne normy emisji spalin (Euro 5 i Euro 6), przewoźnicy krajowi zaczęli masowo odmładzać swoje floty. Przewoźnicy zagraniczni zaczęli kierować do naszego kraju coraz nowsze pojazdy.
Nadal rośnie udział pojazdów zagranicznych w liczbie wszystkich pojazdów zarejestrowanych w systemie viaTOLL. Rok temu pojazdy zza granicy stanowiły tylko 30 procent ogółu, obecnie jest to już 34,5 procent. Najwięcej rejestracji zza granicy dokonali użytkownicy z krajów takich jak Niemcy, Litwa, Czechy, Rosja, Ukraina, Białoruś, Słowacka, Węgry, Rumunia i Łotwa.
Aż 78,5 procent użytkowników zarejestrowanych w systemie viaTOLL rozlicza się za pomocą kont przedpłaconych (pre-pay), a pozostali wybrali konta z odroczoną płatnością. Polski system jest w tym względzie ewenementem. W pozostałych krajach Europy te proporcje wyglądają niemal dokładnie odwrotnie. Obecnie nadal nie widać tendencji, by kierowcy przekonywali się do systemu post-pay, mimo tego, że jest on wygodniejszą formą rozliczania.
Nadal nieco około 68,24 procent wszystkich rejestracji stanowią pojazdy o DMC powyżej 12 t – z przyczepą lub bez. Drugą co do wielkości grupę (11,29 procent) stanowią pojazdy o DMC powyżej 3,5 t, a poniżej 12 t. 5,13 procent udział ma kategoria pojazdów o DMC poniżej 12 t, które mogą tworzyć zestawy o DMC powyżej 12 t. 6,25 procent to autobusy. Przybyło samochodów osobowych i dostawczych z przyczepą tworzących zestaw o DMC > 3,5t. Jest ich obecnie 7,59 procent (wcześniej 5,6 procent).
1 czerwca 2012 r. system viaTOLL został udostępniony również użytkownikom pojazdów i zespołów pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, jako dobrowolna alternatywa wobec obowiązkowej płatności manualnej. Dzięki urządzeniu viaAUTO użytkownicy mogą bez zatrzymywania wnosić opłaty za korzystanie z płatnych odcinków autostrad zarządzanych przez GDDKiA. Obecnie są to 103 km autostrady A2 Konin-Stryków (płatna od 1 lipca 2011) i 164 km autostrady A4 Bielany Wrocławskie-Sośnica (płatna od 1 czerwca 2012). Dotychczas kierowcy pojazdów o DMC ≤ 3,5 t nabyli 3,5 tys. urządzeń pokładowych i wnieśli w sposób elektroniczny do Krajowego Funduszu Drogowego ponad 125 tys. zł opłat tytułem korzystania z ww. odcinków autostrad.