Zamiast 35 instytutów badawczych – jeden Narodowy Instytut Technologiczny

Celem działalności NIT-u, jak można przeczytać w dokumencie, będzie prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych szczególnie ważnych dla realizacji polityki gospodarczej, naukowej, naukowotechnicznej i innowacyjnej państwa. Ustawa wpisuje się w strategię rozwoju, określoną w Krajowym Programie Badań.

Obecnie w Polsce działa 114 różnych instytutów badawczych, które prowadzą prace w niemal wszystkich obszarach nauki – począwszy od nauk technicznych przez przyrodnicze po nauki społeczne. W obrębie Narodowego instytutu Technologicznego ma znaleźć się 35 z nich. Wśród wymienionych na liście pojawiły się m.in. Instytut Pojazdów Szynowych „TABOR” z Poznania oraz podmioty stołeczne: Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego, Instytut Lotnictwa czy Przemysłowy Instytut Motoryzacji w Warszawie.

Jak tłumaczy ministerstwo, funkcjonowanie 114 odrębnych instytutów badawczych, nadzorowanych przez 16 ministrów, prowadzi do rozpraszania zasobów. „Instytuty badawcze nie są w stanie osiągnąć „efektu skali”, co skutkuje niewielką liczbą dużych i wartościowych projektów, szczególnie z komponentem międzynarodowym, nieefektywną polityką zakupową, ułomną obsługą procesów komunikacji z rynkiem, zarządzania własnością intelektualną, a wreszcie komercjalizacji i transferu wiedzy do gospodarki” – można przeczytać w ustawie.

Zdaniem władz, odrębne organizacje nie uczą się od siebie, a brak koordynacji zakupów powoduje nieefektywność m. in. w zakresie wykorzystania aparatury naukowo-badawczej”. Teraz ma się to zmienić. Organami NIT-u będą prezes i Rada tej instytucji. Prezesa NIT będzie powoływał na okres 4 lat i odwoływał minister właściwy do spraw nauki.