O integracji rynku energii

Tegoroczna sesja jesienna Forum skoncentrowana została na uzgodnieniu planu pracy europejskich regulatorów zrzeszonych w organizacji ACER i europejskich operatorów zrzeszonych w organizacji ENTSO-E oraz ich wspólnych działaniach z uczestnikami krajowych i regionalnych rynków energii elektrycznej, który zgodnie z Konkluzjami Rady Unii Europejskiej z 4 lutego 2011 r. ma zapewnić pełną integrację europejskiego rynku energii elektrycznej do 2014 r.

Ustalono plany działania niezbędne dla zharmonizowania alokacji mocy przesyłowych na rynkach dnia bieżącego, rynkach dnia następnego i dla kontraktów długoterminowych, a także metodologii wyznaczania zdolności przesyłowych (tzw. pan-europejskie mapy drogowe, cross-regional roadmaps). Mapy drogowe uwzględniają projekty realizowane na rynkach regionalnych. Polska należy do dwóch rynków regionalnych: Rynku Europy Północnej, z którym jest połączona za pomocą kabla stałoprądowego i Rynku Europy Środkowo - Wschodniej z połączeniami na granicy zachodniej i południowej.

Rynki regionalne są określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 714/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci w odniesieniu do transgranicznej wymiany energii elektrycznej i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1228/2003 (Dz. Urz. UE L 211/15 z 14.8.2009)

Na szczególną uwagę zasługują projekty pilotażowe realizowane przez kraje Europy Zachodniej i Północnej mające na celu połączenie tych krajów poprzez market coupling z udziałem krajowych giełd energii i z wykorzystaniem wspólnego dla wszystkich algorytmu wyznaczania cen transakcyjnych. Podobny status ma projekt opracowania wspólnej dla rynków metodologii wyznaczania i alokacji mocy przesyłowych flow based dla aukcji implicit - tzw. flow based market coupling.

Rynek dnia bieżącego

Modelem docelowym połączenia rynków dnia bieżącego jest możliwość prowadzenia handlu transgranicznego energią elektryczną w drodze notowań ciągłych. Alokacja zdolności przesyłowych będzie odbywała się poprzez wspólną pan-europejską platformę, poprzez którą będą łączone oferty kupna sprzedaży składane przez uczestników rynku. Wdrożenie wspólnego rynku dnia bieżącego w ramach połączonych rynków krajów Europy Środkowo-Zachodniej (Benelux, Niemcy i Francja) oraz Europy Północnej (Dania, Szwecja, Niemcy Finlandia i Polska) będzie odbywało się w dwóch etapach. W pierwszym kroku do końca do końca 2012 r. wdrażanie wspólnego rynku dnia bieżącego będzie następowało na zasadzie tzw. border-by-border, co oznacza, że kolejno będą przyłączały się do niego następne kraje. Natomiast rozwiązanie docelowe powinno być wdrożone do 2014 r. W regionie Europy Środkowo-Wschodniej (Niemcy, Polska, Republika Czeska, Słowacja, Węgry i Słowenia) implementacja modelu docelowego planowana jest na koniec 2013 r.

Uczestnicy Forum wyrazili zadowolenie z postępów prac nad wdrożeniem wspólnego rynku dnia bieżącego. Zalecono informowanie uczestników rynku o postępach w pracach.

Rynek dnia następnego

Modelem docelowym połączenia rynków dnia następnego jest tzw. market coupling, tj. sposób łączenia rynków energii elektrycznej z udziałem giełd energii. Mechanizm market coupling opiera się na łączeniu ofert sprzedaży i zakupu energii z dwóch lub kilku rynków z uwzględnieniem zdolności przesyłowej dostępnej na połączeniach tych rynków oraz wyznaczaniu cen energii elektrycznej w obszarach cenowych w oparciu o wspólny algorytm.

Wdrożenie modelu docelowego w całej UE przewidziane jest do 2014 r. W ramach projektu pilotażowego w pierwszej kolejności połączą się rynki krajów Europy Środkowo-Zachodniej oraz Europy Północnej - projekt NWE Day-ahead Market Coupling. Ta część projektu ma być wdrożony do końca 2012 r. W dalszej kolejności do projektu dołączą kolejne regiony. Przewiduje się, że region Europy Środkowo-Wschodniej (Niemcy, Polska, Republika Czeska, Słowacja, Węgry i Słowenia) dołączy do wspólnego rynku NWE w terminie do końca 2013 r. Jednocześnie funkcjonujący już dzisiaj na połączeniu czesko-słowackim market coupling, po przyłączeniu Węgier, zintegruje się z regionami połączonymi w ramach NWE Day-ahead Market Coupling do końca 2012 r.

Uczestnicy Forum podnieśli, że realizacja projektu NWE Day-ahead Market Coupling odbywa się wolniej niż początkowo zakładano. Postulowano przyspieszenie działania. Zalecono informowanie uczestników rynku o postępach w pracach.