Sałek: Rozwój w zgodzie z naturą i potrzebami gospodarki

Agnieszka Serbeńska, portal RynekInfrastruktury.pl: Jakie w tej chwili są najważniejsze wyzwania polskiej polityki klimatycznej?

Paweł Sałek, sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska, pełnomocnik rządu ds. polityki klimatycznej: Przede wszystkim dyskusja o unijnej polityce klimatyczno–energetycznej po 2020 roku. Część państw unijnych ma bardzo ambitne cele związane z ochroną klimatu. My będziemy się starali, by nasi partnerzy z jednej strony wzięli pod uwagę specyficzną sytuację surowcową i energetyczną Polski związaną z wytwarzaniem energii, z drugiej – nasz dotychczasowy dorobek w dziedzinie redukcji emisji gazów cieplarnianych.

Do nowych przepisów unijnych chcemy wprowadzić pomysły, które będą łagodzić finansowy wpływ europejskiej polityki klimatycznej na nasz przemysł i sektor energetyki. Ponadto, będziemy także dążyli do włączenia uzgodnień z ostatniego globalnego szczytu klimatycznego, czyli konferencji COP21, dotyczących uwzględnienia w redukcji emisji pochłaniania dwutlenku węgla przez lasy i glebę.

Czy istnieje szansa pogodzenia potrzeb przemysłu z obowiązkiem wywiązania się z wymagań postawionych przez unijną politykę klimatyczną? Czy obecna polityka rozwoju gospodarczego jednak nie odbywa się kosztem środowiska naturalnego?

Rozwój gospodarczy jest czymś naturalnym i pożądanym. Wszyscy chcemy mieć godne warunki pracy, co zależy głównie od tego rozwoju, a jednocześnie żyć w czystym środowisku. Doświadczenia transformacji gospodarczej w Polsce pokazują, że coraz lepiej radzimy sobie z łączeniem obu tych wyzwań. Przykładem są, wspomniane już przeze mnie, redukcje emisji gazów cieplarnianych w ramach realizacji ONZ-owskiego Protokołu z Kioto. Znacząco, bo z 6 do ponad 30 proc. przekroczyliśmy zakładane w nim zobowiązania do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych, a w tym samym czasie dwukrotnie zwiększyliśmy wielkość polskiego PKB.

Oczywiście taka polityka zrównoważonego rozwoju – z poszanowaniem zasobów przyrodniczych – wymaga większych nakładów finansowych i technologicznych. Jednak korzyści z takiego rozwoju to nie tylko ochrona środowiska, ale też lepsza pozycja konkurencyjna przedsiębiorstw na rynku.

Czy w zgodzie z rozwojem zrównoważonym jest polityka energetyczna oparta na paliwach kopalnych?

Węgiel jest i będzie naszym ważnym źródłem energii. Nie oznacza to jednak, że nie będziemy dywersyfikować naszego koszyka paliwowego. Polska musi dalej inwestować w odnawialne źródła energii oraz w efektywność energetyczną, bowiem energia, która nie zostaje zużyta, jest najtańsza. Musimy też rozwijać czyste technologie węglowe.

Powinniśmy się rozwijać w sposób zrównoważony – z poszanowaniem ochrony klimatu, ale jednocześnie pamiętając o naszej sytuacji ekonomicznej i surowcowej. Przed nami, w związku z tym, wielkie wyzwanie.

Jak już wspomniałem, modernizacja przemysłu i rozwój wydajnych, czystych technologii wynika nie tylko z unijnych przepisów czy potrzeby ochrony środowiska naturalnego. Jeśli przedsiębiorstwa chcą mieć silną i konkurencyjną pozycję na rynku, muszą się rozwijać i modernizować swoje moce. Polska energetyka nie jest tu wyjątkiem.

Jakie działania podejmuje resort w celu ograniczenia i przeciwdziałania niskiej emisji?

Od 2008 roku zarządzanie jakością powietrza należy do zadań administracji samorządowej. Aby wesprzeć jej działania w Ministerstwie Środowiska w ubiegłym roku został przygotowany Krajowy Program Ochrony Powietrza. Dokument ten wskazuje między innymi czynności, które należy podjąć, aby poprawić jakość powietrza w Polsce oraz potencjalne źródła finansowania tych zadań. Zgodnie z harmonogramem Programu planujemy, we współpracy z innymi resortami, zmiany legislacyjne wynikające z tego dokumentu.

Ponadto, Ministerstwo Środowiska wspólnie z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej uruchomiło kilka lat temu Program Priorytetowy „Likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności energetycznej i rozwój rozproszonych odnawialnych źródeł energii”, tak zwaną „KAWKĘ”. W jego ramach dofinansowywane są między innymi takie przedsięwzięcia, jak podłączenie budynków do miejskiej sieci ciepłowniczej, wymiana starych pieców na bardziej ekologiczne oraz termomodernizacja budynków wielorodzinnych. Na realizację Programu przeznaczono 800 mln zł.

W Narodowym Funduszu dostępne są także inne programy, na przykład dofinansowanie do energooszczędnego budownictwa, które pośrednio wspierają również działania na rzecz poprawy jakości powietrza w Polsce.