Umowa Partnerstwa: Województwa wschodnie muszą być wciąż uprzywilejowane

Dane Eurostatu wskazują, iż województwa warmińsko-mazurskie, podlaskie, lubelskie, podkarpackie i świętokrzyskie zawierają się w obrębie 20 najbiedniejszych regionów Unii Europejskiej. Stąd też w Umowie Partnerstwa, czyli „kontrakcie” zawartym pomiędzy Komisją Europejską i polskim rządem dotyczącym alokacji środków pomocowych w perspektywie 2014-20, zakłada się, tak samo jak w poprzedniej perspektywie finansowej, szczególną formę pomocy dla tych regionów.

– Większe niż na innych obszarach nasilenie problemów rozwojowych wymaga podejmowania komplementarnych działań z poziomu regionalnego (…) oraz krajowego. (…) Oczekuje się, że w wyniku wzmocnionej interwencji w latach 2014-2020, regiony Polski Wschodniej zasilą grono lepiej rozwiniętych regionów Polski. Spodziewane zmiany sytuacji społeczno-gospodarczej Polski Wschodniej powinny pozwolić na realizację polityki regionalnej po 2020 roku bez konieczności wyszczególnienia specjalnego, dedykowanego województwom makroregionu instrumentu wsparcia terytorialnego – zapisano w Umowie Partnerstwa. Jak to osiągnąć?

Dwutorowo. Z jednej strony, o czym już informowaliśmy, województwa wschodnie dysponować będą największymi środkami w ramach regionalnych programów operacyjnych (jeśli chodzi o stosunek wielkości funduszy w przeliczeniu na 1 mieszkańca). Z drugiej strony, utrzymane zostało funkcjonowanie Programu Operacyjnego „Polska Wschodnia”, stanowiącego uzupełnienie dla ogólnokrajowych programów pomocowych, takich jak Program Operacyjny „Infrastruktura i Środowisko” czy nowy Program Operacyjny „Inteligentny Rozwój” (powstały w dużej mierze na bazie dotychczasowego PO „Innowacyjna Gospodarka”). Na PO „Polska Wschodnia” zaplanowano w sumie 2 mld zł. Naturalnie wszystkie programy ogólnokrajowe – także POIiŚ i POIR – alokowane będą również w województwach wschodnich.

Ze środków POPW mają być współfinansowane przede wszystkim inwestycje o zasięgu międzyregionalnym – tak aby województwa wschodnie zaczęły na siebie silniej wzajemnie oddziaływać niż ma to miejsce obecnie oraz stały się bardziej konkurencyjne wobec innych polskich regionów. W Umowie Partnerstwa szczególnie silnie podkreślono konieczność finansowania z POPW dwóch segmentów: inwestycji transportowych przyczyniających się do poprawy dostępności miast wojewódzkich i ich obszarów funkcjonalnych, a także rozwoju sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Model funkcjonowania POPW będzie zatem bardzo zbliżony do modelu PO „Rozwój Polski Wschodniej”, pod którą to nazwą program funkcjonował w ramach perspektywy 2007-13.

W sumie w ramach perspektywy 2014-20 Polska ma otrzymać z UE 82,5 mld euro środków pomocowych. Największy wciąż będzie POIiŚ, o budżecie 27,5 mld euro.