Prezes Mirbudu: Waloryzacja z limitem 10 proc. to za mało

Branżę drogową w ostatnim okresie dotknęły dwa gwałtowne i niespotykane wcześniej skoki cen – jeden związany z pandemią Covid-19, drugi z wojną na Ukrainie. Po pierwszym z nich maksymalny pułap waloryzacji wpisywany do nowo zawieranych umów na budowę dróg został podniesiony z 5 do 10 proc. – taka zasada obowiązuje od początku 2022 r.

Po wybuchu wojny okazało się, że problemem są nie tylko nowe kontrakty, które trzeba zabezpieczyć przez niespodziewanymi zjawiskami w przyszłości, ale te, które były zawarte przed 24 lutego, a miały być realizowane po wybuchu wojny, w zupełne innej rzeczywistości cenowej. Branża doceniła, że publiczny inwestor, po rozmowach zgodził się na aneksowanie "starych" umów. W efekcie także w umowach już zawartych limit indeksacji został zwiększony do 10 proc. Obecnie także i to okazuje się rozwiązaniem niewystarczającym. 

Obowiązujący mechanizm waloryzacji, oprócz 10-proc. limitu zawiera zasadę podziału ryzyka pół na pół między inwestora i wykonawcę. Branża od początku podkreślała, że to nie jest rozwiązanie satysfakcjonujące. – Te 10 procent waloryzacji to tak naprawdę 20 procent zwiększonych kosztów na rynku – zwraca uwagę Jerzy Mirgos, prezes Mirbudu. – Jest granica do jakiej firmy powinny ten ciężar na siebie brać. 10 procent to i tak już jest za dużo – dodaje.

Zdaniem przedstawiciela branży limit indeksacji należałoby podnieść co najmniej do 15 proc. – Nawet gdybyśmy przyjęli, że poziom inflacji się zatrzyma lub że będzie rósł tylko minimalnie, to wskaźniki, którymi posługujemy się waloryzując nasze prace powodują, że na niektórych projektach przy połowie przerobów limit jest przekroczony – mówi Jerzy Mirgos.

Podaje przykład obwodnicy Zawiercia. Umowę na to zadanie Mirbud w konsorcjum z Kobylarnią zawarł jeszcze w grudniu 2019 roku. Dziesięć miesięcy później złożył wniosek o wydanie ZRID, ale procedura jego wydawania się mocno wydłużyła - pozwolenie zostało wydane dopiero z końcem lutego 2022 r. W ocenie prezesa przy podziale ryzyka pół na pół limit waloryzacji wyczerpie się zanim zaawansowanie robót osiągnie półmetek. Podobnie ustalony limit nie wystarczy, żeby pokryć niemożliwe do przewidzenia wzrosty kosztów przy kończącej się budowie obwodnicy Olesna czy nawet zakończonej A1. 

– Może nie powoduje to strat na kontraktach, ale niewątpliwie zjada nasz zysk i zmniejsza naszą rentowność – mówi przedstawiciel branży.

Według prezesa Mirbudu 10-procentowy limit może się bronić w nowych kontraktach, które obecnie są na etapie przetargu lub składania ofert, ponieważ wszystko wskazuje na to, że poziom cen się stabilizuje. – W umowach, gdzie oferty były złożone w 2019 czy 2020 roku poprzez dwa dynamiczne skoki cen taki limit na pewno nie jest w stanie pokryć kwot, które należałoby naliczyć – mówi Jerzy Mirgos.

Na dziś nie ma deklaracji problemu w sposób systemowy. W grę może wchodzić indywidualne rozpatrywanie poszczególnych przypadków.