CUPT: Do 2019 roku zatwierdzono 38 mld zł na POIiŚ

Centrum Unijnych Projektów Transportowych, czyli instytucja zajmująca się wsparciem w zarządzaniu portfelem zamówień i wsparciem eksperckim przy realizacji inwestycji dofinansowywanych z funduszy Unii Europejskiej, jako swój flagowy projekt wskazuje Program Dostępności+, w ramach którego organizuje warsztaty dla istniejących i potencjalnych beneficjentów i tworzy standardy dostępności tam, gdzie obowiązujący porządek jest niejednoznaczny. Dotyczy to również wszystkich inwestycji kolejowych, które są obecnie w realizacji.

W ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko podpisano w latach 2015–2019 umowy o dofinansowanie o łącznej wartości 73,6 mld zł, co stanowi 86 proc. całej przyznanej kwoty (85,4 mld zł). Z tego zatwierdzono 45 proc., czyli 38,3 mld zł z całej kwoty. Najwięcej z zatwierdzonych płatności przeznaczonych zostało sektorowi drogowemu (58 proc.).

Wyzwania dla projektów unijnych w transporcie

Wzrost kosztów inwestycji związany z ciągle spadającą koniunkturą i koniecznością szukania dodatkowych źródeł finansowania to tylko jeden z problemów, który może narastać w kolejnych latach. W związku z pojawieniem się na naszym gruncie wykonawców niezaznajomionych z polskim rynkiem, między innymi wykonawców z Włoch, spowodowały konieczność odstąpienia od umów z wykonawcami i konieczność powtarzania postępowań. Istotnym wyzwaniem jest również kumulacja zamówień u dostawców – zwłaszcza w konkursach na tabor i transport intermodalny. Dochodziło też do skumulowania prowadzonych inwestycji na tym samym obszarze.

CUPT zapewnia, że aby zaradzić narastającym wyzwaniom współuczestniczy w uzgadnianiu źródeł finansowania (np. aktualizacja KPK czy SPR w kolejach), monitoring w zakresie certyfikacji oraz kwalifikowalności kosztów projektów. Prowadzi również działania weryfikujące ex-ante i jest w stałym kontakcie z instytucjami zaangażowanymi w proces inwestycyjny.

Jedną z inwestycji, którą udało się zrealizować przy wsparciu CUPT w ramach POIiŚ jest budowa obwodnicy Kłodzka w ciągu DK-33 i DK-46 za prawie 245 mln zł. Droga została oddana do ruchu w 2018 roku.

Co dalej

Wśród środków przyznanych w ramach CEF (Connecting Europe Facility – „Łącząc Europę") podpisano 2 umowy GA (Koperta Narodowa) drogowe i miejskie, 4 lotnicze, morskie i rzeczne, 22 kolejowe i 1 umowę intermodalną. Łącznie zawarto 29 Grant Agreement na 3,8 mld euro. Wśród umów na dofinansowanie z CEF znalazła się jedna inwestycja CPK – chodzi o budowę linii kolejowej Katowice – Ostrawa. Jak powiedziała Joanna Lech, p.o. dyrektora CUPT, prawdopodobnie spółka będzie startowała w dalszych przetargach otwartych.

W planach na 2020 rok jest podpisanie 35 umów w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktury i Środowiska, z czego 12 zaplanowano w sektorze drogowym, BRD i lotniczym, 2 w kolejowym, 9 dla inwestycji morskich, śródlądowych i intermodalnych oraz 12 umów w sektorze miejskim.

W ramach POIiŚ znajdzie się 460 mln zł z UE na elektryfikację i rozwój niskoemisyjnego transportu publicznego. Polskie miasta zasili 190 szt. taboru elektrycznego. Obecnie trwają konkursy w ramach instrumentu „Łącząc Europę” (CEF): Transport Blending Facility (trwa on do 31 marca 2021 r.) i Transport MAP (do 26 lutego 2020 r.)

Główne cele na lata 2021–2025 to cyfryzacja, dekarbonizacja i innowacje. Dlatego na większość dofinansowań może liczyć transport szynowy, inwestycje kolejowe, które, jak podkreślała Joanna Lech, mają obecnie najwyższy marker klimatyczny (na poziomie 100 proc.).