Budowa stopnia wodnego w Malczycach rozpoczęła się w 1997 roku i trwa do dziś. Początkowo inwestycja miała kosztować ok. 200 mln zł. Jak się jednak okazało ta kwota była zdecydowanie za niska. Dotychczas na to przedsięwzięcie wydano niemal 1 mld zł, a infrastruktura nie jest jeszcze ukończona.
Ogromne koszty
Jak informuje Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej (MGMiŻŚ) – łącznie koszt budowy stopnia wodnego Malczyce od 1997 roku do czerwca br. wynosi 990,992 mln zł, z czego 22,586 mln zł pochodzi z budżetu państwa, 735,610 mln zł z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, 76,316 mln zł z programu Odra 2016 i 154,063 mln zł z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Mimo tego, że w czerwcu br. stopień został oficjalnie uruchomiony i mogą z niego już korzystać barki to inwestycja nie jest nadal ukończona. – Przewidujemy zakończenie budowy stopnia wodnego Malczyce w 2019 r. Do końca budowy przewidujemy finansowanie w latach 2018-2019 w kwocie 122,930 mln zł (MSWiA) + 150,930 mln zł (NFOŚiGW – pożyczka) = 273,860 mln zł z czego wydatkowano w 2018 roku (01.2018-06.2018) 69 063 629 zł – informuje MGMiŻŚ.
Stopień wodny Malczyce
Stopień wodny Malczyce zlokalizowano na prawym brzegu Odry w 300 km, naprzeciw wsi Rzeczyca, ok. 5 km powyżej miejscowości Malczyce. Na wybór tej lokalizacji złożyły się dobre warunki geologiczno inżynierskie, umożliwiające bezpieczne posadowienie budowli hydrotechnicznych. Jak, jeszcze w czerwcu br. podało ministerstwo – istniejące zakole umożliwiło wykonanie stopnia poza korytem rzeki Odry, co uprościło budowę i zmniejszyło koszty robót budowlanych.
Na stopień wodny w Malczycach składa się trzyprzęsłowy jaz klapowy, jaz stały, śluza jednokomorowa, przepławka dla ryb oraz elektrownia wodna. Konstrukcja ma przewrócić parametry szlaku żeglugowego do klas międzynarodowych, oraz poziom wód gruntowych. Dodatkowo ma przeciwdziałać suszom i stanowić ochronę przeciwpowodziową.
Perspektywa dużych wydatków
Według informacji resortu – w tej chwili na Odrze działają 23 stopnie wodne, a na Kanale Gliwickim, po którym odbywa się regularna żegluga, działa 6 stopni wodnych. Taki stan nie umożliwia regularnej żeglugi na tej rzece.
Jak w kwietniu poinformowało ministerstwo – na Odrze planowanych jest jeszcze 29 stopni wodnych. Dla odcinka Odrzańskiej Drogi Wodnej od powstającego stopnia wodnego Malczyce do ujścia Nysy Łużyckiej model wskazuje następujące lokalizacje piętrzeń: Lubiąż, Ścinawa, Rajczyn, Chełm, Orsk, Wietszyce, Wilków, Głogów, Żukowice, Bytom Odrzański, Nowa Sól, Młynkowo, Klenica, Głęboka, Krępa, Pomorsko, Będów, Chyże, Osiecznica, Krzesiny. Pierwsze dziewięć stopni znajduje się w województwie śląskim, a pozostałe w województwie lubuskim.
Z kolei w przypadku piętrzeń na granicznym odcinku Odrzańskiej Drogi Wodnej model wskazuje na lokalizacje stopni w okolicy miejscowości: Tawęcin, Urad, Świecko, Lubusz, Owczary, Kostrzyn nad Odrą, Kaleńsko, Gozdowice, Bielinek. Pierwsze sześć stopni znajduje się w województwie lubuskim, a pozostałe w województwie zachodniopomorskim.
W tej perspektywie można spodziewać się ogromnych wydatków jeśli ilość stopni na Odrze rzeczywiście ma aż tak wzrosnąć. Oczywiste jest, że nie każda z tych inwestycji musi napotykać takie kłopoty i opóźnienia jak ta w Malczycach, jednak już teraz można spodziewać się dużych kosztów związanych z przedsięwzięciami na polskich rzekach.