Świeboda: Najważniejsze jest zachowanie ruchu na przejściu Brześć – Terespol

Przypomnijmy – od początku tego roku nasza Straż Graniczna odnotowała ponad 36 tysięcy prób nielegalnego przekroczenia granicy polsko-białoruskiej, podczas gdy w całym 2020 r. było ich nieco ponad 100. Zdaniem polskiego rządu za kryzysem stoi Aleksandr Łukaszenka, białoruski prezydent, który organizuje transport migrantów z Bliskiego Wschodu na granicę. Ma być to forma odwetu m.in. za nieuznanie przez Polskę wyniku ubiegłorocznych wyborów prezydenckich na Białorusi. Według oficjalnych danych wyraźnie wygrał Łukaszenka, pokonując Swiatłanę Cichanouską. Wszystko wskazuje jednak na to, że wybory zostały sfałszowane.

9 listopada, w związku z presją migracyjną, zamknięte zostało przejście drogowe z Białorusią w Kuźnicy. Pojawiły się spekulacje, że granica polsko-białoruska zostanie całkowicie zamknięta dla ruchu towarowego. Dwa potencjalne scenariusze przeanalizował Polski Instytut Transportu Drogowego.

Pierwszy zakłada, że granica zostałaby zamknięta tylko dla ciężarówek i samochodów. – Wskazany wariant nie jest jeszcze katastrofą dla Polski. Uderzyłby jedynie w bezpośrednią wymianę polsko-białoruską. Najprawdopodobniej w przypadku handlu z Rosją na znaczeniu zyskałby ruch w stronę granicy z obwodem kaliningradzkim. Częściowo na zasadzie reeksportu, mogłyby stamtąd trafiać towary także na Białoruś, w przypadku nałożenia na nią sankcji – czytamy w analizie. PITD zaznacza jednak, że w takiej sytuacji wydłużyłby się czas dostawy oraz koszty frachtów, ale wymiana handlowa nie zostałaby całkowicie zamrożona.

Bardziej dotkliwy byłby drugi scenariusz. Zakłada on, że ustałby cały ruch towarowy między Polską a Białorusią, a Nowy Jedwabny Szlak ominąłby nasz kraj. Według analiz Polskiego Instytutu Ekonomicznego roczne wpływy z polskiego eksportu na Białoruś to 1,6 mld euro (dane za 2020 rok), podczas gdy w przypadku Niemiec wartość eksportu to niespełna 1,4 mld euro. Justyna Świeboda, prezes Polskiego Instytutu Transportu Drogowego oceniła, że „dla Polski, z perspektywy Nowego Jedwabnego Szlaku, najważniejsze jest zachowanie ruchu na przejściu granicznym Brześć-Terespol (woj. lubelskie)”. – Prowadzi ono do terminalu intermodalnego w Małaszewiczach. Według danych Ośrodka Studiów Wschodnich tylko w 2020 roku przeładowano tam 90% wszystkich towarów, przewiezionych drogą lądową z Chin do Europy – przypomina prezes.

W analizie PITD czytamy, że „długotrwała blokada ruchu mogłaby zachęcić chińskich partnerów do poszukiwania na stałe alternatywnych tras, omijających Polskę i Białoruś, za pośrednictwem korytarzy przez Morze Czarne lub Ukrainę”. – Na chwilę obecną tamtejsza infrastruktura nie jest jednak przygotowana na skokowy wzrost wolumenu obsługiwanych towarów. Mogłoby to skutecznie zakorkować całą lądową wymianę z Chinami – przewidują eksperci.