FPP: Wysoka inflacja zagraża kontraktom publicznym

W grudniu 2021 inflacja wyniosła 8,6 proc. co jest największym wzrostem od 20 lat – zwraca uwagę FPP. Ta sytuacja nie pozostaje bez wpływu na wykonawców realizujących kontrakty publiczne, zwłaszcza umowy zawarte na okresy dłuższe niż 12 miesięcy. Zdaniem organizacji, skutki inflacji wymagają przygotowania specjalnych działań osłonowych. Chodzi o „ustawę epizodyczną”, która rozwiąże kwestie waloryzacji.

– Kwestia ta jest niezwykle pilna, ponieważ ceny nadal rosną, a dodatkowa presja płacowa sprawia, że wykonawcy zaczną zrywać drastycznie nierentowne kontrakty” – wskazuje FPP.

Na problem dostosowania waloryzacji do skali wzrostu kosztów zwracali uwagę wykonawcy zadań infrastrukturalnych. W ostatnich dniach, w reakcji na te postulaty, Ministerstwo Infrastruktury podniosło maksymalny limit waloryzacji kontraktów drogowych z 5 do 10 proc. Oznacza to, że kwota, o którą może być podniesiona wartość kontraktu w odpowiedzi na wzrost kosztów – wyliczony na podstawie koszyka waloryzacyjnego – może wynieść maksymalnie 10 proc. ustalonej ceny zapisanej w umowie. Ta nowa zasada będzie wprowadzana do umów zawieranych na w wyniku przetargów ogłaszanych w tym roku.

Tymczasem – wskazuje FPP – najbardziej problematyczne są umowy zawarte przed 2022 r. „Kalkulacja oferty sprzed 2 lub 3 lat nie mogła uwzględniać obecnych kosztów wykonania zamówienia. Dlatego proponowane rozwiązania dotyczą tylko umów, które zawarto przed 1 stycznia 2022 r. na okres dłuższy niż 12 miesięcy” – czytamy w komunikacie Federacji.

Zdaniem FPP, w przypadku usług wynagrodzenie wykonawcy powinno podlegać waloryzacji o miesięczne wskaźniki cen towarów i usług ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, bo to ten wskaźnik najlepiej oddaje faktyczne koszty wykonania zamówienia w poszczególnych okresach obowiązywania długoterminowych umów.

– Realia rynku zamówień publicznych różnią się do realiów rynku prywatnego. Praktyka zamawiających określana jest bowiem prawem zamówień publicznych i przepisami dotyczącymi finansów publicznych. Daleko mniejsze są możliwości reagowania na zmieniające się warunki rynkowe, ze względu na ograniczenia prawne, jakim podlegają zamawiający – mówi Marek Kowalski, przewodniczący Federacji Przedsiębiorców Polskich oraz przewodniczący Rady Zamówień Publicznych.

Jak wskazuje ekspert FPP, brak elastyczności na rynku zamówień publicznych może spowodować ogromne szkody w sektorze przedsiębiorstw i na rynku pracy. Jego zdaniem, szczególnie narażone na zerwanie są kontrakty w sektorze usług, gdy wynagrodzenie otrzymywane od zamawiających nie pokrywa kosztów wykonania zamówienia. – Kontrakty na dłuższą metę nie mogą być deficytowe. Zawierając umowy nie można było przewidzieć takiego wzrostu inflacji i kosztów wykonania zamówień. Gdy chodzi o umowy zawarte lata temu, a nadal wykonywane, to sytuacja wymaga zdecydowanych działań ze strony państwa – podkreśla Marek Kowalski.

FPP wskazuje, że poza inflacją, która w grudniu osiągnęła rekordowy poziom, rosną koszty ponoszone „w toku prowadzonej działalności gospodarczej”. Na wysokie ceny składają się bowiem wzrosty kosztów energii, surowców, transportu czy magazynowania. Do tego dochodzi duży popyt przy niedostatecznej podaży oraz oczekiwań płacowych (które są następstwem wzrostu cen).