W ciągu ok. dwóch lat ma powstać nowy system poboru opłat

– Będzie to jeden z najnowocześniejszych systemów na świecie – wyraził przekonanie minister infrastruktury. Jak powiedział, ma to być narzędzie, które poza poborem opłat, będzie wykorzystywane m.in. do poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego czy też podejmowania decyzji związanych z ruchem drogowym. Jest przygotowywany także z myślą o pobieraniu opłat na autostradach. 

– Mam nadzieję, że będziemy mogli zaproponować koncesjonariuszom jednolity, nowoczesny, bezproblemowy system poboru opłat. Mam nadzieję, że koncesjonariusze przystąpią do tego systemu – powiedział minister infrastruktury.

Nowe rozwiązanie ma łączyć w sobie różne funkcjonalności – pobór opłat ma być jedynie „jądrem” tego systemu, który – jak powiedział minister cyfryzacji Marek Zagórski – można umownie nazwać systemem monitorowania transportu drogowego. – Chcemy by powstał i został wdrożony w ciągu dwudziestu kilku miesięcy – zapowiedział Marek Zagórski.

– System ma być realizowany w kraju i w oparciu o krajowe kompetencje – podkreślił Jerzy Żurek, dyrektor Instytutu Łączności. – Mamy takie kompetencje – dodał.

Jak to ma działać

Według przedstawionych dziś założeń, system poboru opłat ma być oparty na technologii satelitarnej. Ma to być rozwiązanie oparte na modułowej i otwartej architekturze wykorzystujące technologię GNSS, transmisję danych w systemach komórkowych (LTE/5G) i Big Data.

Rozwiązanie będzie się opierało na mapach cyfrowych. – Planujemy wykorzystywać tzw. cyberbramownice – mówił Jerzy Żurek. To one będą wyznaczały początek i koniec odcinka płatnego. Zapewnieniu szczelności systemu ma służyć m.in. zaawansowana teleinformatyka i monitoring video, w tym rozpoznawanie tablic rejestracyjnych.

– Jeżeli do kraju będzie wjeżdżał kierowca zagraniczny jego zjazd będzie rejestrowany w formie zapisu video. Kierowca będzie mógł aktywować swoje konto w systemie online lub w punktach obsługi klienta.

Podstawą systemu służącą do rozliczeń kierowców ma być aplikacja na smartfony, choć ze względu na wymogi unijne, nadal będą dostępne urządzenia pokładowe tzw. OBU.

W planach jest, by system oferował kilkadziesiąt nowych funkcjonalności – na razie mowa jest o systemie wydawania zezwoleń zagranicznych, monitorowaniu ruchu, czy też dynamicznym ważeniu pojazdów. Cały system rozliczeń i obsługi ma być wykonywany w systemie elektronicznym i ma być łatwy dla użytkownika.

Stary do likwidacji

Obecny system poboru opłat drogowych jest oparty na technologii radiowej. Prowadzone prace oznacza wycofanie się z obecnego rozwiązania.

– To się opłaca. Zmiana systemu, zmiana technologii się opłaca z punktu widzenia interesów państwa i interesów kierowców – stwierdził Andrzej Adamczyk. Zapewnił jednocześnie, że „lwia część” obecnego systemu będzie wykorzystywana na potrzeby nowego systemu. Dodał, że do końca roku zapadną decyzje, czy w czasie prac nad nowym systemem będą poszerzenia obecnego ViaTolla, co wiązałoby się z dodatkowymi przychodami, ale też kosztami rozbudowy.  

– Obecny system jest przestarzały. Tak czy inaczej w dłuższej perspektywie trzeba by było ponieść nakłady na jego odtworzenie – dodał Marek Zagorski, minister cyfryzacji.

Jak jest teraz

Podczas dzisiejszej konferencji podkreślano, że wdrożenie nowego, tym samym nowoczesnego systemu poboru opłat drogowych, było celem przejęcia obecnego systemu przez instytucję państwową. Od 3 listopada za e-myto w Polsce odpowiada Główny Inspektorat Transportu Drogowego. – System został przejęty płynnie, bez żadnych komplikacji – podkreślał dziś Alvin Gajadhur, szef GITD. Żeby to było możliwe, trzeba było jednak skorzystać ze zlecania poszczególnych czynności w trybie z wolnej ręki. – Czas na przejecie systemu był bardzo krótki – przyznał dyrektor instytutu Łączności (odpowiednie przepisy zostały przyjęte w grudniu, w styczniu weszły w życie). Dodał też, że zarówno GITD jaki IŁ (któremu Inspektorat Transportu powierzył większość spraw związanych z e-mytem) zawarły umowy z podwykonawcami, w tym z dotychczasowym operatorem – firmą Kapsch. Jak powiedział Jerzy Żurek, realizuje on zadania, które „nie były zastępowalne w strukturze działania starego sytemu”.

Przed dniem przejęcia poboru opłat przez podmiot publiczny nie udało się m.in. rozstrzygnąć przetargu na utrzymanie infrastruktury – z wolnej ręki zadanie to na okres 6 miesięcy powierzono firmie BIT, a wartość kontraktu to blisko 23 mln zł. Podobnie było z obsługą bramek na autostradzie A4, gdzie do czasu wyboru wykonawcy w trybie konkurencyjnym usługi te świadczy firma Intertoll. W pierwszym przypadku trwa przetarg, z terminem składania ofert przypadającym na 30 listopada. Przetargu na obsługę bramek na razie nie ogłoszono – poprzedni został unieważniony 28 sierpnia z powodu zbyt wysokiej ceny jedynej oferty.