Budowa, która „nie zasypiała”. Betonowa autostrada w ekspresowym tempie

– Wiedziałem, że to będzie trudne, ale wierzyłem, że możliwe – mówił w poniedziałek 25 listopada podczas wizyty na budowie p.o. Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad Tomasz Żuchowski. Zapewnił, że jeśli nie będzie śnieżyc i mrozów, za około miesiąc zaprosi na otwarcie drogi.

Podwójna motywacja

Udrożnienie tej trasy w jak najkrótszym czasie było ważne nie tylko ze względu na znaczenie tego odcinka w sieci drogowej i jego lokalizację. Obecnie od Piotrkowa w kierunku południowym kierowcy jeżdżą przez plac budowy ze względu na rozpoczętą przebudowę tzw. gierkówki. Wkrótce z robotami związanymi z przebudową DK-1 na swoim terenie ruszy Częstochowa, co mogłoby dodatkowo paraliżować ruch w okolicach Częstochowy. Związana z tym frustracja kierowców byłaby tym większa, że od sierpnia można już jeździć sąsiednimi odcinkami autostrady A1. Szef GDDKiA przyznaje, że to kluczowe argumenty, by działać w tej sprawie jak najszybciej. Ale dodaje, że była dodatkowa motywacja: – Chcieliśmy pokazać, że można, że dobra współpraca i nastawienie na cel może przynieść efekt – mówi dodając: – 29 kwietnia, kiedy odstępowaliśmy od umowy była tu pustynia i nikt nie wierzył, że będzie tu taki stan rzeczy, jaki jest obecnie.

"Wykonawca dokonał niemożliwego"

O wyjątkowej w tym przypadku mobilizacji mówi każda ze stron inwestycji. – Wykonawca dokonał niemożliwego. W tak krótkim okresie wykonał ogromną pracę – podkreśla Piotr Husak z firmy Mott MacDonald pełniącej funkcję inżyniera kontraktu. Przypomina, że plac budowy był przekazany wykonawcy - konsorcjum firm Strabag, Budimex i Budpol - 25 lipca, czyli cztery miesiące temu, przy zaawansowaniu robót zbliżającym się do połowy. – Tu nie było czasu na naukę, na zastanawianie się. Decyzje musiały zapadać szybko – mówi. Jego zdaniem istotne było to, że na budowę weszły firmy z doświadczeniem i dobrą kadrą inżynierską. 

– Trafiły nam się rzetelne firmy. Nie dalibyśmy rady z firmą „teczkową” – przyznaje Tomasz Żuchowski. Wykonawca największej części robót – tych które były konieczne by zabezpieczyć to, co było już wykonane, został wybrany w trybie negocjacji bez ogłoszenia. To znacznie skróciło czas do przejęcia placu budowy przez nowego wykonawcę. – Nie wszędzie możemy zastosować ten tryb, tu mieliśmy podstawy – zaznacza przedstawiciel inwestora.

Autostrada w ekspresowym tempie 

– To jest moim zdaniem najbardziej rekordowa budowa pod względem tempa pracy, ilości sprzętu i ludzi jeśli chodzi o budowy autostradowe nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Nie znam takiego projektu gdzie by wybudowano 20 km drogi o standardzie autostradowym w tak krótkim czasie – mówi Michał Wrzosek, rzecznik prasowy Budimeksu. – Prace toczyły się przez całą dobę, przez 7 dni w tygodniu. Tylko ze strony Budimeksu zaangażowanych było pół tysiąca ludzi i kilkaset jednostek sprzętu. To było zaangażowanie bez precedensu w Polsce – mówi Michał Wrzosek.

Po 120 dniach od przejęcia placu budowy zakończone było układanie nawierzchni na 20-kilometrowej trasie. – Ta budowa nie zasypiała – stwierdza Filip Bacik, dyrektor kontraktu, przedstawiciel firmy Strabag. 

Wykonawcy przyznają, że sprzyjały także warunki obiektywne – pogoda w zasadzie do tej pory nie przeszkadzała w prowadzeniu prac. – Tutaj przydał się nam także potencjał, który zgromadziliśmy wcześniej – mówi rzecznik Budimeksu. Nie bez znaczenia była szybkość podejmowania decyzji. – Do minimum skróciliśmy czas zatwierdzania dokumentów, przejściowych świadectw płatności, w ekspresowym tempie zatwierdzamy projekty organizacji ruchu – mówi Marek Niełacny, dyrektor oddziału GDDKiA w Katowicach.

Trzeba było także pokonywać określone problemy. Przedstawiciel nadzoru wspomina, że zdarzały się skargi na mieszkańców dotyczące prowadzenia prac o nietypowych porach. Z wykonawczego punktu widzenia, jednym z większych wyzwań były prace przy obiektach WD-369 w ciągu drogi powiatowej Stara Blachownia – Łojki oraz WA-370 na droga w gminie Blachownia.

– Do wykonania były duże roboty ziemne, prace w tym miejscu były najmniej zaawansowane. Trzeba było rozbudować trzy drogi, które kolidowały z autostradą, a ruch musiał się cały czas odbywać – tłumaczy dyrektor kontraktu, Filip Bacik.

Obiekt WA-370 przechodzi właśnie próbne obciążenia przed uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie. Cały czas problemem pozstają warunki gruntowo-wodne na węźle Blachownia. Ten węzeł będzie zrealizowany dopiero w przyszłym roku.

Na razie wszystko wskazuje na to, że ciągiem głównym kierowcy pojadą w grudniu. – Naszym pracom pogoda już nie przeszkodzi – zapewnia Michał Wrzosek z Budimeksu.

Prace prowadzą jeszcze wykonawcy węższych zakresów robót wybrani w przetargach – chodzi m.in. o oznakowanie, ogrodzenia oraz montaż ekranów akustycznych na obiektach. Ekrany wzdłuż całego ciągu będą montowane już po dopuszczeniu ruchu. Wtedy będą jeszcze także realizowane inne prace wykończeniowe poza jezdnią.

Nie jest jeszcze pewne czy przed końcem roku będzie drożny węzeł Lgota. Na autostradę będzie można wjechać przez węzeł Rząsawa.

Dlaczego się nie udało za pierwszym razem

Umowa z pierwszym wykonawcą była zawarta w sierpniu 2015 roku. Inżynier kontraktu przyznaje, że różnica w prowadzeniu prac teraz i przedtem jest ewidentna. Dodaje, że przy tak dużej inwestycji, gdzie pracują setki podwykonawców, jedną z kluczowych spraw jest zarządzanie kontraktem. – Jeśli się komuś powierza określone funkcje, trzeba mu też dać kompetencje – podkreśla. Pytany czy poprzednio problemem mógł być brak potencjału w Polsce odpowiada, że można budować korzystając z pomocy polskich podwykonawców (obecne konsorcjum wykonawcze korzystało z usług firm podwykonawczych, którzy pracowali z poprzednim wykonawcą). – Trzeba tylko zaufać polskiej kadrze – dodaje.